به گزارش خودرونگاران به نقل از ساعت 24، قیمت باتری این خودروها سال گذشته ۳۵ درصد کاهش یافته و طبق یک تحلیل جدید از سوی موسسه «سرمایه‌گذاری انرژی‌های نوین بلومبرگ» (BNEF) انتظار می‌رود خودروهای برقی غیر یارانه‌ای، طی ۶ سال آینده هم قیمت خودروهای بنزینی شوند. این می‌تواند آغازی غول آسا برای خیزش بازار خودروهای برقی باشد.

طبق برآوردها تا سال ۲۰۴۰، خودروهای برقی با برد بالا کمتر از ۲۲ هزار دلار (با ارزش دلار امروز) قیمت خواهند داشت. ۳۵ درصد از خودروهای جدید در سراسر دنیا نیز برقی خواهند بود.

برآورد تعداد ماشین‌های برقی سراسر دنیا تا سال ۲۰۴۰ میلادی

این چیزی نیست که بازارهای جهانی نفت برای آن برنامه‌ریزی کرده باشند؛ و دلیل آن نیز روشن است. در حال حاضر، خودروهای برقی فقط یک دهم از یک درصد بازار جهانی خودرو را به خود اختصاص داده‌اند. این خودروها در خیابان‌های اغلب کشورها کمیابند و هنوز بسیار گران‌تر از خودروهای بنزین سوز هستند. سازمان اپک معتقد است خودروهای برقی تا سال ۲۰۴۰ فقط یک درصد از کل خودروها را تشکیل می‌دهند.

اما ما قطعا می‌دانیم که در چند سال آتی، کمپانی‌های نیسان، تسلا و چِوی قصد دارند فروش خودروهای برقی برد بلند خود را در دامنه قیمتی ۳۰ هزار دلار آغاز کنند. خودروسازهای دیگر و همچنین کمپانی‌های تولیدکننده تکنولوژی در حال سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری بر روی ده‌ها مدل جدید هستند. تا سال ۲۰۲۰، بعضی از این مدل‌ها هزینه کمتر و عملکرد بالاتری نسبت به همتایان بنزین سوز خود خواهند داشت.

پرسش این است که این خودروها تا چه حد بر روی تقاضای جهانی نفت تاثیر خواهند گذاشت؟ و چه حدی از کاهش تقاضای نفت مسبب یک بحران جدی دیگر برای بازار نفت خواهد بود؟

ابتدا نیاز داریم تا برآورد کنیم فروش خودروهای برقی با چه سرعتی رشد خواهد داشت.

سال گذشته فروش خودروهای برقی در سراسر دنیا حدود ۶۰ درصد افزایش یافت. این رقم جالبی است زیرا با همان نرخ رشد سالانه‌ای که کمپانی تسلا برای فروش خودروهای برقی تا سال ۲۰۲۰ برآورد کرده، برابری می‌کند؛ و همچنین برابر با نرخ رشدی است که به رونق کمپانی فورد در دهه ۱۹۱۰ انجامید. در مقام مقایسه، پنل‌های خورشیدی نیز با رشد سالانه حدود ۵۰ درصدی منحنی مشابهی را تجربه می‌کنند، در حالی که فروش لامپ‌های ال‌ای دی نیز با رشد سالانه ۱۴۰ درصدی روبرو است.

طبق برآوردهای بلومبرگ خودروهای برقی می‌توانند تا سال ۲۰۲۳، تقاضای جهانی نفت را به ۲ میلیون بشکه در روز برسانند. این کاهش تقاضا بحرانی را برای بازار نفت رقم می‌زند که با بحران سال ۲۰۱۴ برابری می‌کند.

موسسه سرمایه‌گذاری انرژی‌های نوین بلومبرگ البته رویکرد روش شناختی مناسبتری را نسبت به این برآورد اتخاذ کرده و معتقد است برای تخمین دقیق باید هزینه قطعات خودروهای برقی و کاهش قیمت این قطعات متناسب با متوسط قدرت خرید مشتریان را محاسبه کرد. بر اساس برآورد این موسسه، خودروهای برقی در سال ۲۰۲۸ تقاضای جهانی نفت را تا ۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهند داد.

تحلیل موسسه سرمایه‌گذاری انرژی‌های نوین بلومبرگ، روی مجموع هزینه مالکیت خودروهای برقی متمرکز است؛ از جمله تعمیر و نگهداری، و از همه مهم‌تر هزینه باتری‌ها.

باتری‌ها، یک سوم از کل هزینه ساخت یک خودروی برقی را به خود اختصاص می‌دهند. برای جهانی شدن خودروهای برقی، یکی از این چهار اتفاق باید رخ دهد:

۱- دولت‌ها باید مشوق‌هایی را برای پایین آوردن هزینه ساخت خودروهای برقی ارائه دهند.

۲- تولیدکننده‌ها باید حداقل حاشیه سود را بپذیرند.

۳- مشتریان باید تمایل بیشتری به خودروهای برقی نشان دهند.

۴- هزینه باتری‌ها باید کاهش یابد.

سه شرط نخست همین حالا در اوایل دوران ظهور خودروهای برقی در حال محقق شدن است اما چندان ثباتی ندارد. خوشبختانه هزینه باتری‌ها در مسیر درستی قرار گرفته است.

اما خودروهای برقی از جنبه دیگری نیز قابل بررسی هستند: برق مورد نیاز این خودروها از کجا تامین خواهد شد؟ طبق برآوردهای موسسه سرمایه‌گذاری انرژی‌های نوین بلومبرگ، تا سال ۲۰۴۰، خودروهای برقی ۱۹۰۰ تراوات/ساعت از برق کل جهان را مصرف خواهند کرد. این برابر با ۱۰ درصد از کل برقی است که انسان طی سال گذشته مصرف کرده است.

خبر خوب این است که انرژی برق، در حال پاک‌تر شدن است. از سال ۲۰۱۳، دنیا ظرفیت خود را برای تولید برق از باد و خورشید (به جای زغال سنگ، گاز طبیعی و نفت) افزایش داده است. خودروهای برقی هزینه ذخیره‌سازی برق در باتری را کاهش خواهند داد و به بهره‌گیری تناوبی از قدرت خورشید و باد کمک خواهند کرد. خودروهای برقی و انرژی‌های تجدیدپذیر یک چرخه تقاضای سودمند و دو جانبه را ایجاد خواهند کرد.

اما از لیتیوم و دیگر مواد محدود (تمام شونده) در باتری‌ها چه می‌دانیم؟ موسسه سرمایه‌گذاری انرژی‌های نوین بلومبرگ این موضوع را نیز تحلیل کرده است. تا سال ۲۰۳۰، بسته‌های باتری به کمتر از یک درصد از ذخایر شناخته شده لیتیوم، نیکل، منگنز، مس و ۴ درصد از ذخایر کبالت دنیا نیاز خواهند داشت. بعد از سال ۲۰۳۰، مواد شیمیایی باتری‌های جدید احتمالا به دیگر منابع تغییر خواهند یافت؛ منابعی که بسته‌های باتری را سبک‌تر، کوچک‌تر و ارزان‌تر می‌سازد.

با وجود تمام این افق‌های روشن، بازارهای نفت هنوز دلیل دیگری برای بدبینی به خودروهای برقی دارند: تولیدکنندگان خودروهای برقی باید قیمت محصولات خود را پایین بیاورند، اما هنوز ایستگاه‌های شارژ سریع برای مسافت‌های طولانی به تعداد کافی موجود نیست. بسیاری از رانندگان جدید این خودروها در چین و هند کماکان مجبورند از بنزین و دیزل استفاده کنند. افزایش تقاضای نفت از سوی کشورهای در حال توسعه می‌تواند روی بازار خودروهای برقی سایه بیاندازد، به ویژه اگر نفت خام تا بشکه‌ای ۲۰ دلار سقوط کند و روی همین قیمت ثابت بماند.

اما یک موضوع قطعی است: سقوط جهانی بازار نفت، تازه شروع ماجرا خواهد بود. از آن لحظه بعد، هر سال، خودروهای برقی بیشتری به جاده‌ها راه خواهند یافت و تقاضا برای نفت کمتر خواهد شد.

 نویسنده: تام رندال- بلومبرگ