به گزارش خودرونگاران به نقل از صمت ، از سال ۱۳۷۶، ۲۹ مهر با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور، به عنوان روز ملی صادرات تعیین شده تا بیانگر عزم و اراده ملی در مجموعه دولت و مردم برای توسعه صادرات غیرنفتی و در نتیجه توسعه اقتصادی کشور باشد. به همین مناسبت برای بررسی روند امور به‌منظور دستیابی به افق ۱۴۰۴ و ۶ میلیارد دلار صادرات قطعه از کشور، به سراغ اعضای انجمن‌های قطعه‌سازی کشور رفت و نظر کارشناسان فعال در این صنعت را جویا شد که آیا با توجه به شرایط موجود اهداف پیش‌بینی شده محقق خواهد شد؟
ورود مدل‌های جدید و ایجاد فرصت
مازیار بیگلو، دبیر جدید انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، درباره روند امور در صنعت قطعه کشور برای دستیابی به عدد تعیین شده در افق ۱۴۰۴ گفت: امروز میزان صادرات قطعه از کشور پایین است و این نیز به دلیل مدل‌هایی است که از رده تولید در سطح جهانی خارج شده‌اند. در عمل مبادی صادرات صنعت قطعه محدود شده به کشورهایی مانند عراق، سوریه و.. که از ایران‌خودرو خریداری کرده‌اند و به طور قطع این کشورها قدرت اقتصادی بالایی نداشته و تعداد خودروهای صادر شده نیز زیاد نیست اما با توجه به روندی که امروز در حال اتفاق است و خودروسازان خارجی در حال بازگشت هستند در نتیجه مدل‌هایی روزآمدتر وارد بازار ایران می‌شود که تا یک دهه آینده در اروپا و سایر کشورها مانند روسیه و چین تردد خواهند داشت بنابراین بازار صادراتی گسترده‌تری در اختیار قطعه‌سازان خواهد بود.
وی افزود: در جلسات مکرری که انجمن با خودروسازان خارجی مانند رنو و پژو داشت و نیز جلسات هفتگی اعضا در سازمان گسترش و نوسازی صنایع با خودروسازان داخلی به طور جد پیگیر موضوع هستیم زیرا محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت بر داخلی‌سازی محصولات تاکید بسیاری دارد.
این فعال صنعت قطعه کشور ادامه داد: امید است با ورود خودروهای جدید که در سایر نقاط دنیا در حال تردد هستند و با توجه به اینکه قیمت خودروهای ایرانی به هر حال به دلیل ارزانی انرژی و نیروی کار رقابتی‌تر است صادرات قطعه توسعه پیدا کند.
گفته می‌شود، خودروهای جدید روزآمد هستند و زمانی که وارد کشورهایی همچون روسیه و چین شوند بازار خوبی برای صنعت قطعه کشور به حساب می‌آید اما پرسش این است که چین با وجود فعالیت گسترده برای در دست داشتن بازار با تنوع کاری که روی خودروها دارد آیا می‌توان امیدوار بود که یک دهه خودرویی در این کشور تردد داشته باشد و قطعه‌ای ارزان‌تر از ایران به این کشور صادر شود؟ بیگلو در این‌باره عنوان کرد: اگر تا امروز ایران به چین صادرات نداشته به این دلیل بوده که خودرویی در این کشور نداشتیم اما پژو ۳۰۱ خودرویی است که در چین تولید شده و در جلسه‌ای که اعضای انجمن با مدیرعامل پژو داشتند و با بررسی‌های انجام شده، مشخص شد قطعات باکیفیت تولید شده این خودرو در چین ارزان‌تر از قطعات ایران نیست و این یک فرصت برای قطعه‌سازان ایرانی است.
دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو افزود: به هر حال اگر ایران یک یا دو مدل خودرو در بازار چین داشته باشد می‌تواند روی آن بازار تمرکز کند. ضمن آنکه قطعه‌سازان داخلی در تولید بسیاری از قطعات از چین موفق‌تر بوده‌اند مانند رادیاتورسازان ایرانی که صادرات خوبی به روسیه و حتی خود چین داشته‌اند.
بیگلو در ادامه گفت: اگر به اروپا دقت کنید هنوز پژو ۲۰۶ در خیابان‌های آنها در حال تردد است. ممکن است تیراژ این خودروها کم شده باشد اما هنوز مورد استفاده هستند و خودروهایی که شرکت پژو و رنو امروز به ایران آورده‌اند از پلتفرم‌های مشترک است زیرا ایران‌خودرو و سایپا در مذاکرات روی این امر تاکید داشتند تا فضایی برای صادرات صنعت خودرو و قطعه کشور به وجود آید.
مدیر کارخانه جنرال کب بیان کرد: پلتفرم قطعه‌ای نیست که در طول یک دهه از رده خارج شود زیرا برای هیچ خودروسازی به صرفه نیست بلکه بسیاری از قطعات موجود این پلتفرم‌ها باقی می‌مانند ضمن توجه به این موضوع که عمر زیادی از خودروهایی مانند پژو ۲۰۶ یا ۲۰۰۸ نگذشته است یا خودرو رنو داستر که قرار است در سایت جدید این شرکت تولید شود خودرویی قدیمی نیست و ۳ تا ۴ سال است که وارد بازار اروپا شده است.
او با تاکید بر اینکه انجمن در بحث صادرات برای این مدل‌ها برنامه‌هایی را تدوین کرده است، افزود: مسئله خدمات پس از فروش این خودروها می‌تواند بازار خوبی برای صادرات باشد. هر خودرو قطعات پرمصرفی دارد که بعد از گذشت ۳ تا ۴ سال نیاز به تعویض دارند، با درنظر گرفتن تمام این گزینه‌ها قطعه‌سازان فرصت خوبی در اختیار دارند تا بازارهای جدیدی در اختیار داشته باشند.
ضرورت نوسازی بخشی از واحدهای تولید
دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا این مورد با ۲۰درصد ساخت داخل محقق می‌شود؟ گفت: البته این عدد ۲۰درصد نیست بلکه یک برداشت نادرست از صحبت‌های مدیر کل نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت شده است. گفته شده بود به‌دلیل امکان نداشتن راه‌اندازی مونتاژ این خودرو حتی در مرحله سی‌کی‌دی در امسال و احتمال تاخیر در کار، ممکن است ناچار شویم تا پایان امسال به ۲۰درصد خودکفایی برسیم و ۴۰درصد داخلی‌سازی را برای سال آینده داشته باشیم و جایی مطرح نشده که این خودرو قرار است با ۲۰درصد داخلی‌سازی کار خود را آغاز کند.
وی گفت: الزام وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و البته الزام خودروسازان روی ۴۰درصد داخلی‌سازی است و در صورت دست نیافتن به این میزان، به سمت تولید انبوه نخواهد رفت و همه برای این امر متعهد هستند.
همواره این پرسش مطرح می‌شود که با اظهاراتی که نسبت به روزآمدی ماشین‌آلات و دانش فنی صنعت قطعه می‌شود، دستیابی به عدد مورد نظر افق ۱۴۰۴ تا چه اندازه امکانپذیر است؟ وی در پاسخ به این پرسش نیز گفت: نوسازی ماشین‌آلات مربوط به فناوری و زیرمجموعه آن است اما می‌توان قطعات زیادی را عنوان کرد که از فناوری روز استفاده می‌کنند مانند رادیاتورسازان و چراغ‌سازان که روزآمد هستند و محصولات آنها با دانش دنیا فاصله‌ای ندارد و سیستم‌های سوخت‌رسانی و الکتروموتورهای ساخت داخل از فناوری روز استفاده می‌کنند.
بیگلو توضیح داد: قطعه‌سازی ۱۱ بخش (سکتور) دارد و ماشین‌آلات بعضی بخش‌ها قدیمی است و قطعه‌سازان باید برای نوسازی آن سرمایه‌گذاری کنند که در این زمینه اعلام شده تسهیلات حمایتی اختصاص داده می‌شود و خودروسازان نیز در حال حمایت از قطعه‌سازان منتخب خود برای روزآمدی دستگاه‌ها هستند.
او گفت: وقتی قطعه‌سازان می‌دانند با نوسازی ماشین‌آلات می‌توانند با تیراژ بالا صادرات داشته باشند و علامت تجاری خود را مطرح کنند با رغبت به سوی سرمایه‌گذاری و نوسازی خطوط تولید خود حرکت خواهند کرد. با توجه به حمایت‌هایی که از سوی خودروسازان و وزارت صنعت، معدن و تجارت وعده داده شده امیدواریم نوسازی با شتاب بیشتری اتفاق بیفتد زیرا مشکلات پساتحریم هنوز پابرجاست و به طور کامل برطرف نشده است.
بیگلو در نهایت گفت: تا افق ۱۴۰۴ فرصت زیادی باقی نمانده و ضروری است در ۲ تا ۳ سال آینده این حمایت‌ها محقق شود و قطعه‌سازان خط تولید خود را چه در ماشین‌آلات و فرآیند تولید و چه در بحث طراحی محصول روزآمد کنند، با این تغییرات دستیابی به عدد تعیین شده دشوار نخواهد بود.
بستن قراردادهای مدبرانه
سعید صبوری، عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور، در ادامه گفت: امروز که تحریم‌ها یک به یک برچیده می‌شود و فضای اقتصادی برای کشور و همکاری خودروسازان داخلی با همتایان خارجی خود در بحث خودرو و قطعه ممکن شده است شاید به عدد موردنظر نرسیم اما به طور قطع به عددی می‌رسیم که مقبول و مطلوب برای صنعت قطعه کشور باشد.
او گفت: به‌طور طبیعی برای دستیابی به افق تدوین شده لازم است خودروهای روز در داخل تولید شود و به دنبال آن قطعات نیز داخلی‌سازی شوند. اگر قراردادهای خودروهای جدید مدبرانه‌تر منعقد شود و شرط شود قطعات خودروهایی که در کشور تولید می‌شود نیز به موازات تولید و صادر شود، دستیابی به ۶میلیارد دلار صادرات برای سال ۱۴۰۴ دشوار نخواهد بود. به طور نمونه امروز اگر آلمان برخی خودروهای خود را در مالزی تولید می‌کند از همین کشور به بازارهای جهانی خودروها صادر و تنها خودروهای لوکس در آلمان تولید می‌شود در نتیجه این اتفاق باید برای ایران نیز رخ دهد.
این فعال صنعت قطعه ادامه داد: خودروسازان داخلی باید در قراردادهای خود با همتایان عنوان کنند مدلی از خودرو در ایران به تولید برسد که از این کشور به دنیا صادر شود و کشور طرف قرارداد مدل موردنظر را در کشور خود تولید نکند. برای تحقق این امر نیاز است با همکاری خودروسازان بنام جهانی چند مدل در ایران متولد شود و این امتیاز وجود داشته باشد که تولید و توزیع و صادرات با نشان آنها از ایران به بازارهای جهانی انجام شود.
صبوری تاکید کرد: نباید در ابتدا خودرویی به‌طور سی‌کی‌دی با ۲۰درصد ساخت داخل وارد شود و تا دستیابی به ۵۰ تا ۶۰درصد داخلی‌سازی از تاریخ گذشته و مدل‌های دیگر جایگزین آن شده باشند زیرا وقتی مدلی در داخل کشور متولد شود در ادامه مدل‌های جدید آن خودرو نیز در کشور تولید خواهد شد و این کار ادامه پیدا می‌کند.
او افزود: امروز اگر بنز آلمان در مالزی تولید می‌شود با انرژی و نیروی انسانی و نیز تمام امکانات مالزی تولید شده و صادر می‌شود که درآمد آن برای هر دو کشور خواهد بود، اینجاست که باید در انعقاد قراردادها مدبرانه عمل کنیم. تولید خودرو با ۲۰درصد ساخت داخل و ۸۰درصد فول سی‌کی‌دی تنها باعث تقویت سازندگان و تجارت کشور مادر می‌شود و تا دستیابی به ۶۰درصد موردنظر تمام سرمایه و هزینه‌ای که برای ساخت قالب قطعات صرف شده، ناکارآمد شده و باید قالب‌های جدید ساخته شود زیرا مدل خودروها تغییر کرده است.
عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور ادامه داد: باید قدرت چانه‌زنی خود را بالا ببریم و بخواهیم که بازارهای خود را در اختیار ما بگذارند در صورت چنین روندی دستیابی به افق تعیین شده ۱۴۰۴ دشوار نخواهد بود.
صبوری اظهار امیدواری کرد، با برداشته شدن تحریم‌ها خودروسازان و قطعه‌سازان با تدبیری هوشمندانه از فضای به وجود آمده استفاده کنند و معاملاتی داشته باشند که دو سر برد باشد. او گفت: در صورت چنین اتفاقی اشتغالزایی و رونق اقتصادی در آینده‌ای نزدیک برای کشور اتفاق خواهد افتاد.