به گزارش خودونگاران به نقل از تابناک ، رکود بازار در سال جاری، کام اقتصاددانان و فعالان اقتصادی را تلخ کرد. رکود موجود در حالی همچنان سایه سنگین خود را از بازار ایران برنداشته است که بسیاری از تحلیلها از رونق بازار سال آینده خبر میدهد. با این وجود صنایع مادر و بازارهای کلان اقتصاد ایران سال خوبی را سپری نکردند.
بازار مسکن که حدود یکهزار شغل را بهصورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر خود قرار میدهد، در این سال رکود چشمگیری را تجربه کرد. از طرف دیگر صنعت خودرو نیز که به عنوان قلب تپنده صنایع ایران به شمار می اید در این سال با شوک تحریک تقاضای دولت، از خاموش شدن نجات یافت. تولیدات فولاد نیز به عنوان ماده خام بسیاری از صنایع ایران به شمار می اید نیز با افت تولید روبه رو بود.
کاهش قیمت نفت و ایجاد حالت انتزاعی در بازاریان و سرمایهگذاران از نتیجههای مذاکرات هستهای و توقعات بیمورد و نابجا مانند کاهش نزولی قیمت ارز و دلار، مهمترین عوامل رکود شناخته میشوند. ضعفهای نظام بانکی و انجماد سرمایههای کشور در بانکها و مؤسسههای مالی نیز، تا حدود زیادی قدرت ریسکپذیری و انگیزه بسیاری از مردم را برای آغاز فعالیت اقتصادی ستانده بود.
رکود بازار مسکن
کاهش درآمدهای نفتی و سیاستهای انقباضی دولت برای کاهش تورم موجب کمبود نقدینگی لازم در سال جاری شد که ماحصل اجرای این سیاستها رکود شدید بازار مسکن بود. از طرفی مسکن از اقلامی است که برای تهیه آن به پول کلان نیاز است، پیشبینی این وضعیت دور از انتظار نبود. از طرفی وجود نرخهای سود بانکی که در سالهای اخیر به بیشترین میزان رسیده بود این بازار را تحت تأثیر خود قرار داد و مانع گردش سرمایه در این حوزه بود.
یکی دیگر از دلایل اصلی رکود در بازار مسکن، کاهش قدرت خرید خانوارها بود، البته به اعتقاد بسیاری ار کارشناسان در صورتی که سال آینده قیمت افزایش یابد، باز هم رکود در این بازار وجود خواهد داشت. قیمت مسکن که به عوامل و موضوعهای فراوانی وابسته است که از جمله آنها میتوان از وضعیت اقتصادی، تحولات سیاسی و منطقهای، تورم عمومی و رویکردهای بودجهای کل کشور، یاد کرد. سیاستها و تصمیمهای دولت، شهرداریها و همچنین قیمت مصالح و اقلام ساختمانی نیز تأثیرهای چشمگیری بر این حوزه داشتند.
آمارها نشان میدهد بیشتر خرید و فروشهای انجام شده در حوزه مسکن متعلق به فایلهایی بوده است که قیمت عادلانهتری داشتهاند و همچنان آپارتمانهای گرانقیمت در انتظار مشتریان خود هستند. حجم معاملات در بازار زمین، 36 درصد در قیاس با زمستان 93 کاهش داشته است.
رکود بازار مسکن موجب افت تولید بسیاری از صنایع مربوط به آن شده است. صنعت سیمان که ارتباط نزدیکی با تغییر و تحولات بازار مسکن دارد در این سال، رشد چشمگیری را تجربه نکرده است. به اعتقاد برخی از کارشناسان حوزه سیمان، لغو تحریمها میتواند موجب بهبود بخش ساخت و ساز کشور شود که این موضوع تأثیر بسزایی در حوزههایی مانند صنعت سیمان دارد.
رکود بازار خودرو
صنعت خودرو ایران سال 94 را در حالی به پایان میبرد که خودروسازها تصمیم داشتند تیراژ خود را 200 هزار دستگاه در قیاس با سال 93 افزایش دهند، بر این اساس قرار بود تیراژ تولید حدود 1.2 میلیون دستگاه خودرو در سال 93 امسال به حدود 1.4 میلیون دستگاه انواع خودرو برسد.
همه خودروسازان خصوصی و دولتی در اوایل امسال، قصد کردند تولید خود را افزایش دهند.
سه غول جاده مخصوص (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) بیش از خودروسازان خصوصی در تب و تاب رشد تیراژ گرفتار شدند، بهویژه که یکی از این شرکتهای تولیدی قصد داشت با کمک شرکت زیرمجموعه خود یعنی پارس خودرو، 40 درصد به حجم تولید خود در مقایسه با سال گذشته بیفزاید اما امسال تحت تأثیر افزایش قیمتها و کاهش قدرت خرید مردم، بازار آزاد خودرو در رکود نسبی به سر برد.
این موضوع زیان و اعتراض فعالان بازار آزاد خودرو از نمایشگاههای اتومبیل گرفته تا فروشندگان به اصطلاح سرپایی و دلالان خرد بازار آزاد خودرو را به دنبال داشت. اگر چه تحریک تقاضای دولت با اعطای وام موجب فروش 110 هزار دستگاه خودرو شد اما همچنان رکود نسبی بر این بازار حاکم است در این شرایط فعالان بازار خودرو معتقدند که در صورت ادامه رکود بازار خودرو در سال آینده، برخی از فروشندگان به خروج از این بازار ناچار خواهند شد.
رکود بازار فولاد
میزان تولید فولاد در سال جاری، افت چشمگیری داشت، در حالی که میزان تولید فولاد در سال 57 یک میلیون تن بوده که امسال به 17 میلیون تن در بخش دولتی و خصوصی رسیده است، در شرایطی که برای پایان سال 94 تولید بیش از 30 میلیون تنی هدفگذاری و در افق 1404 برای تولید 55 میلیون تنی فولاد برنامهریزی شده است.
هماکنون سرانه مصرف فولاد در ایران 288 کیلوگرم به ازای هر نفر است، در حالی که کشورهای دنیا به لحاظ مصرف فولاد به سه گروه با دامنه مصرف زیر 100 کیلوگرم، بین 100 تا 300 کیلوگرم و کشورهای بالای 300 کیلوگرم تقسیم میشوند اما ایران در دسته کشورهای در حال توسعه قرار دارد. برای برداشتن گام و رسیدن به مرحله صنعتی شدن باید مصرف و تولید فولاد با هم همخوانی داشته باشد، بر همین اساس توسعه صنعت فولاد در کشور ضرورت خاص خود را دارد.
از جمله علتهای کاهش تولید فولاد در ماههای اخیر، سیاستهای حمایتی چین (دامپینگ و ضد دامپینگ) در صادرات و واردات، رکود تقاضا در بسیاری از حوزههای اقتصادی از جمله بخش مسکن، کاهش شدید قیمت سنگ آهن و زغالسنگ، کاهش قیمت فولاد و رکود بازار جهانی فولاد بوده است.
آمار اعلام شده از سوی شرکتهای فولادسازی ایران حاکی است که در 2 ماه اخیر «فولاد مبارکه» یک میلیون و 36 هزار و 700 تن، «فولاد خوزستان» 593 هزار و 633 تن، «ذوب آهن» 402 هزار و 862 تن، «فولاد هرمزگان» 186 هزار و 802 تن، «سبا» 135 هزار و 17 تن، «فولاد خراسان» 121 هزار و 253 تن و «گروه ملی صنعتی فولاد ایران» 19 هزار و 396 تن تولید کرد.
افق روشن سال آینده
سال آینده در حالی فرا میرسد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی با تثبیت دوره برجام و برطرف شدن تحریمها همچنین پایان انتخابات مجلس و نتایج مطلوب از پیروزی نمایندگان مردم ، امید میرود که سال خوبی برای اقتصاد ایران به ویژه صنعت ایران آغاز خواهد
شد.
برنامههای زیرساختی دولت و اصلاح برخی موارد پرهزینه قانونی میتواند نشاندهنده گامهای اولیه دولت برای پیشبرد اهداف اقتصادی باشد.