به گزارش خودرونگاران به نقل از صمت، شرکت قطعه‌سازی «آذین خودرو» مجموعه‌ای ۱۲ شرکتی است که در صنعت قطعه‌سازی مشغول فعالیت است. این بار خواستم به دور از تمام دغدغه‌ها و مشکلات این صنعت، از نزدیک روند کار را ببینم و تحلیل خود را داشته باشم. البته تحلیل نه به معنی فنی ـ مهندسی بلکه تحلیلی روایت‌گونه از کارخانه‌ای که تنها محصول نهایی آن در خیابان‌های شهر دیده می‌شود. ۱۴ قرن پیش پیامبر مکرم اسلام(ص) به مردم هم‌دوره خود از زمانی گفت که آهن مرکب افراد خواهد شد و می‌توان تصور کرد با این خبر چه علامت تعجبی در افکار و صورت‌ها شکل گرفته است. با سفر به این کارخانه راوی نیز تعجب کرد، البته نه تعجبی از جنس ۱۴ قرن پیش بلکه از روند فعالیتی که راحت محصول نهایی را سوار می‌شود بدون آنکه بداند هر قطعه با چه فرآیندی تولید و ساخته می‌شود. این بازدید تنها از مراحل تولید ۲ قطعه شاید نه چندان مهمخودرو بود؛ موکت مورد استفاده خودرو و آفتابگیرهای آن. تصور تاریخی راوی این بود که حداقل در بخش صنعت، کارخانه از پدر به پسر برسد. اما این بار مدیرعامل کارخانه فردی است که بعد از بازنشستگی، در راستای تخصص خود مبادرت به ایجاد کارخانه کرده است. از نکاتی که معاون اجرایی این شرکت صنعتی به آن اشاره کرد، بیرون نرفتن سود حاصل از فعالیت‌ها بود (امری که در قوانین جدید مالیاتی برای چنین کارآفرینانی مشوق‌ها و معافیت‌هایی درنظر گرفته شده است). وی گفت سود کارخانه در خود مجموعه برای تاسیس شرکتی جدید موردبهره‌وری قرار می‌گیرد. همیشه وقتی وارد فضاهای صنعتی می‌شوید از ۵ حس، بویایی و شنوایی بیشترین درگیری را دارند؛ بر عکس محیط‌های هنری که بیشتر بینایی و شنوایی آدمی را درگیر می‌کنند. انواع بوهای تند، تو را به یاد ریه‌هایی می‌اندازد که هر روز ۸ تا ۱۲ ساعت در این فضا تنفس می‌کنند. اگر لحظه‌ای به خود اجازه می‌دهی تا به دنبال جنس بهتری باشی از نوع غیربومی، استشمام این بوها برای نهی کردنت شاید کارساز باشد. وقتی دستگاه برش و پرس یک لحظه نگاهت را میخکوب می‌کند به یاد دست‌ها و انگشتانی می‌افتی که برای دوره‌ای چه بسیار قربانی شده‌اند. وقتی مرد جوان کارگر را پشت دستگاه می‌بینی یاد دیگری می‌افتی که روزی با دو دست او را دیده بودی اما تنها به فاصله چند روز کنارش آستینی خالی در حال تاب خوردن بود. این بار نیز در ذهن خود تکرار می‌کنی «حمایت از تولید داخل. »اما مدیریت پرپیشینه کارخانه محل نگاه‌ها را با علامت‌های هشدار، نه از نوع قرمز که از نوع زرد پر کرده است؛ «ایمنی را با حادثه تجربه نکنیم» یا «دانستن نکات ایمنی کافی نیست، به آن عمل کنیم». یا حتی پوستر کودکی که با کلاه (ایمنی) پدر را به رعایت کردن نکات ایمنی مجاب می‌کند. از دیگر نکات مدیریتی این شرکت فعال در صنعت قطعه‌سازی، تاسیس شرکتی غیرخودرویی و تولید آسانسور و پله برقی است. جاده خاکی که راوی از آن یاد می‌کند. مدیریت اجرایی کارخانه در این باره توضیح داد که در شرایط سخت به طور نمونه ابتدای دهه ۹۰ و پیش از فرجام برجام، شرکت با افت تولید و ضرر مواجه شد. اما فعالیت این بخش غیرخودرویی کمکی بود که مجموعه تعطیل یا برای ادامه حیات دست به تعدیل نیرو نزند. 
مجموعه حاضر با ۲۰ نیرو کار خود را آغاز کرد و امروز با ۳۵۰۰ پرسنل در حال فعالیت است. وقتی برای بازدید به همراه همکاران خود، با مدیر اجرایی همراه شدیم به این فکر افتادم که کاش مستندی داستانی درباره پیشینه و روند تولید محصولات، ساخته می‌شد. به طور قطع جذابیت خودش را داشت و حتی کارتونی برای کودکان، چرا که آنها را به تفکر و اندیشه وامی‌داشت. از نکات جالب در مسیر بازدید، شکار قابلمه‌ای کوچک در بین دستگاهی بود که موکت کف خودرو تولید می‌کرد. در ابتدا فکر کردم ممکن است از ترفندهای جهان سومی‌ها باشد که در خلأ ابزاری، خلاقیت ایرانی قرار است کار را به سرانجام برساند. وقتی اشاره می‌کنی، تازه می‌فهمی نزدیک ظهر است و یکی از کارگران غذای خانگی خود را گذاشته تا گرم شود (استفاده بهینه از انرژی در راستای همان حمایت از تولید داخل). حال که به فعالیت کارگران رسید، خوب است اشاره‌ای به صورت‌هایی شود که از احوال درون خبر می‌دهند. اگر زبان می‌گوید «حال همه ما خوب است اما تو باور نکن» اما شکی نیست «رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون» برای نگارش برخی گزارش‌ها توفیقی حاصل شد تا سفرهای نیم‌روزه‌ای به بعضی کارخانه‌ها داشته باشم. گاهی‌اوقات از رفتارها، ملول می‌شدم و به دنبال چاره بودم. اما بعضی اوقات با صورت‌های گشاده از خنده، قلم نیز خندان می‌چرخید و می‌رقصید و ثبت می‌کرد. برخی رفتارها این را به زبان بی‌زبانی می‌گفت، تو غریبه با نگاهی از بالا به پایین، لطفا رفع زحمت کن و سعی تو برای رفع این سوءتفاهم و ارتباط‌گیری، تنها با اخم و سر درگریبان فرو بردن آنها به اتمام می‌رسید. نمی‌دانم این چالش تا چه اندازه تقصیر همکاران است که با سوژه کردن دیگران و یک‌بعدی نگریستن، پیشینه این حرفه را خراب کرده‌اند و تا چه اندازه مشکل به مدیریت کارخانه‌ها برمی‌گردد که عزت نفس را شاید در کارگران خود به یغما برده‌اند. همیشه رفتارها و عملکردها افکار را به سوی مدیریت و بالادستی سوق می‌دهد. وقتی به همکار عکاس خود می‌گویی از برش گل‌گیرها که توسط کارگران با چاقو انجام می‌شد، عکس بگیرد و ادامه می‌دهی این تیز کردن چاقوها به سان قصاب‌ها می‌ماند، همان پیشینه ناخوشایند مدیر اجرایی را به زبان می‌آورد که این کاری است که در تمام دنیا به این شکل انجام می‌دهند. از مسئله اصلی که احساس کارگران بود، دور شدم. رفتارها عادی بود و تو را نیز به عنوان یکی از افراد خودی به جمع خود راه می‌دادند و آن عقده در خود خفته دیده نمی‌شد. وقتی از پله‌ها بالا می‌روی در فاصله ۲ راه پله، روی دیوار حک شده «لبخند فراموش نشود. »نکته‌ای دیگر که همکار عکاس به آن اشاره می‌کند و تازه به آن پی می‌بری تمیزی کارخانه است. یادم هست در یک بازدید علمی ـ فرهنگی، کثیفی کارخانه بدجور تو ذوق دانش‌آموزان دبیرستانی زده بود. تابلو نوشته‌های «کارخانه خانه دوم ماست در حفظ و پاکیزگی آن بکوشیم»، «ما محیط کار تمیز و عاری از هرگونه آلودگی را دوست داریم» و... حاکی از آن است که لباس تمیز باعث می‌شود خودت را از کسی که در رتبه مهندسی با لباس نظیف است، جدا نبینی. حتی این تمیزی شاید احساس تو را نسبت به غریبه ترمیم کند که نپنداری از نظر رتبه در ۲ جایگاه متفاوت هستید. نکات ریزی که در روحیات افراد و بیننده تاثیر بسیاری دارد. در هر بخش از کارخانه، اتاقکی کوچک تعبیه شده بود که در آن ۲ دستگاه روباتیک قرار داشت. کار این ۲ دستگاه با دست‌های بلند که در حرکتی انیمیشنی باز و بسته می‌شدند برش قطعه موردنظر برای پیچ و مهره شدن بود. روبات‌ها برای ایجاد سوراخ روی سقف‌های کاذب با آب فشار بالا تا ۳ هزار بار فشار که ۳ هزار اتمسفر می‌شود، برش موردنظر را به وجود می‌آورند. این واترجت‌ها برای نخستین‌بار است که در ایران مورداستفاده قرار می‌گیرند. از نکات مدنظر این شرکت صنعتی نداشتن انبار بود. به گفته مدیر اجرایی کارخانه، مواد اولیه تنها برای ۳ روز در کارخانه نگهداری می‌شود و هر روز ۷۰ کامیون و تریلی محصولات آماده را به مقصد می‌برند. در راستای استفاده بهینه از آنچه در اختیار داریم، یکی از مجموعه‌های این شرکت صنعتی مربوط به بازیافت و بازپرداخت اقلامی است که جزو مواد پرت کارخانه محسوب می‌شود. فضای بزرگی که مواد زائد جمع و بارگیری شده و تحویل شرکت مربوط می‌شود تا دوباره به عنوان مواد اولیه از آن استفاده شود. در این کارخانه چیزی دور ریختنی از مواد صنعتی وجود ندارد. در انتها، پس از به طور تقریبی ۲ ساعت بازدید به قسمت دانشگاهی و آزمایشگاه این کارخانه رسیدیم. یکی از تابلوهای کارخانه «سرآمدی یعنی به چالش کشیدن وضع موجود» بود. این مجموعه با احداث دانشگاه علمی کاربردی و تربیت افراد متخصص و با مهارت، برای ادامه حیات خود در آینده و همسو شدن با آنچه در قرن ۲۱ در حال وقوع است، برنامه‌ریزی کرده است. این دانشکده ۵۰۰ دانشجو دارد و چون به طور تقریبی پایان ترم بود از آن همهمه و شور دانشجویی که البته تنها در ۲ ترم نخست دوره کارشناسی وجود دارد، چیزی شنیده نمی‌شود. تنها صدای یکی از استادان به بیرون درز می‌کرد که می‌گفت «یک ماه به آخر ترم مانده و من به جای شما می‌ترسم» اما صدای خنده دانشجویان پاسخ استاد بود. استاد ادامه داد «من آتش زیر خاکسترم» و با این جمله خنده‌ها به صحبت تغییر نقش دادند. اما بخش آزمایشگاه؛ به گفته مسئول آن هر ۳ سال یک بار، نمونه قطعه‌ای آزمایش شده از سوی شرکت OFI اتریش ارسال می‌شود و در آزمایشگاه کارخانه دوباره موردآزمون قرار می‌گیرد و سپس نتایج برای این شرکت ارسال می‌شود. این آزمایش به عنوان آزمایش‌های مهارت‌سنجی برای رتبه‌بندی از سوی OFI انجام می‌شود. مرکز مربوط با مقایسه پاسخ‌ها، کیفیت آزمون‌های شرکت را محک می‌زند تا از استانداردهای بین‌المللی فاصله نداشته باشند. شوخی دوم با جامعه خبرنگاری سر میز نهار اتفاق افتاد و جمله یکی از مدیران که با خنده گفت «هر چه بگویید ضبط و منتشر می‌شود. »نکته‌ای که شاید در انتها لازم باشد به آن پرداخت، نوشته‌های بالای هر دستگاهی بود که مشخص می‌کرد برای چه خودرویی محصول در حال تولید است. امید است روزی فرا رسد که تنها نظاره‌گر اسامی خودروهای داخلی نباشیم و تنوع مدل‌ها اعم از داخلی و خارجی در این نوشته‌ها خودنمایی کند و بشنویم که فلان کانتینر برای فلان کشور بارگیری می‌شود و دیگری برای جایی دیگر.