خودرونگاران – ایلیا علوی: البته دانسته های فردوسی پور از فوتبال به این جزئیات خلاصه نمی شود و مرد دوشنبه شب های رسانه ملی، با فوتبال زندگی می کند. او در برنامه اش و حتی گزارش هایش به همه چیز فوتبال می پردازد. از عملکرد داوران و مربیان و بازیکنان گرفته تا دستشوئی های فلان ورزشگاه، از برگزاری مراسم قرعه کشی و اهدای جام هر سال گرفته تا داستان خرید و فروش و انتقال تیم ها از تهران به شهرستان ها و بالعکس! از اردوی های تیم ملی، تعامل مربیان داخلی با کیروش، میزان دخالت وزارت ورزش در فدراسیون گرفته تا زیرپوش هایی که به اسم لباس تیم ملی رونمائی می شوند!!
از قضای روزگار گیرهایی که فردوسی پور به در و دیوار فوتبال می دهد – معمولا – حرف دل همه است و به دل مردم می نشیند و همین دل به دل راه داشتن، محبوبیت و مقبولیت بی نظیری در کنار مشهوریت به او داده است. کار تا آنجا پیش رفته که من و دیگر عادل شناسان و عادل دوستان، گاهی بلند یا خاموش با خودمان فکر می کنیم که اگر همه تصمیمات فوتبال کشور را عادل فردوسی پور بگیرد، چقدر خوب و کارشناسانه است. حالا می خواهم فکر کنیم که با این همه اشراف و خوب اندیشی که فردوسی پور بر رویدادهای مختلف فوتبال دارد، چرا نمی آید و رئیس فدراسیون بشود تا بجای ایراد دیدن و حرص و حسرت خوردن، یکباره همه چیز گل و بلبل بشود و دیگر هیچ مشکلی در فوتبال نداشته باشیم؟ او که هم سوادش را دارد، هم دغدغه اش را و هم می داند در جاهای دیگر دنیا چکار می کنند. اگر او رئیس فدراسیون بشود، دیگر اتفاقی در این فوتبال نمی افتد تا علی دائی حرص بخورد و بگوید: ببخشید، کجای دنیا .... ؟!
حقیقت این است که بسیاری از ما فقط خوب ایراد می گیریم و استاد دیدن و استنطاق اشکالات هستیم و اگر از ما راهکار بخواهند، یا حرفی نداریم یا برنامه هایی رو می کنیم شبیه قبلی هایی که از کارهایشان هزار ایراد می گرفتیم. خیلی از ما کنار گودنشینانی هستیم که فریاد می زنیم لنگش کن اما هیهات از آن زمان که وارد گود شویم. مانند پیشینیان برای انجام ندادن یا بد انجام دادن کارها، هزار و یک دلیل پیدا می کنیم. و البته حاضر نیستیم لختی با خود بیندیشیم که بیچاره قبلی ها هم همین مشکلات را داشته اند.
همین صنعت خودرو را مرور کنید. از راننده تاکسی شهری گرفته تا مسافرش، تا بقال سرکوچه، تا استاد دانشگاه، تا نماینده مجلس، تا فلان افسر و مامور راهنمایی و رانندگی، تا، تا و تا هر کس دیگری که بخواهید، ایرادگیرنده سخنوری است بر خودروسازی ها.
حال تمامی این منتقدان و تازندگان بر خودروسازان را کاوش کنید و ببینید چند نفر از آنها، راهکاری صحیح و عملی برای فاصله گرفتن از مشکلاتی که خود مطرح می کنند، در چنته دارند؟ جست وجو کنیم تا بدانیم به ازای هر هزار انتقاد، چند راهکار یا شیوه اصولی و عملیاتی برای بهبود اوضاع خودروسازی ارائه شده است؟
البته که گاهی هم منتقدان گریبان چاک، برنامه هایی دارند اما با نگاهی مداقانه می توان دریافت که مدیران فعلی هم آنقدر هوش و درایت دارند که چنین برنامه ای را تدوین و اجرا کنند ولی داستان این است که عواملی در درون یا بیرون خودروسازان وجود دارد که مانع اجرای آن شود.
مثال تازه و دم دستی آن، هجمه و حمله به خودروسازان برای نحوه همکاری و برقراری رابطه با شرکای خارجی است. کار تا آنجا پیش رفت که مدیران جاده مخصوص را شماتت می کردند که چرا فقط با پژو و رنو و ... مذاکره می کنید؟ چرا به سراغ خودروسازان مطرح دنیا نمی روید؟
گذشته از این که چرا از نظر آقایان پژو و رنو خودروساز مطرح به حساب نمی آیند، باید پرسید که آیا به رتبه خود در رده بندی های مختلف اقتصادی دنیا نگاه کرده اید؟ به این آمارها دقت کنید:
- گزارش سالانه سازمان شفافیت بین‌الملل در مورد فساد اداری و اقتصادی در کشورهای مختلف در سال ٢٠١٣ نشان میدهد که در میان ١٧٧ کشور مورد بررسی، ایران با کسب 25 امتیاز، یکصد و چهل و چهارمین کشور از نظر فساد اقتصادی و اداری است.
- در بین ۱۸۹ کشوری که بانک جهانی از لحاظ معیارهای کسب و کار مورد بررسی قرار داده‌است، ایران در رتبه‌ی ۱۵۲ دنیا قرار دارد؛ یعنی وضعیت فضای کسب وکار در ایران تنها از ۳۷ کشور جهان شرایط بهتری دارد.
- ایران در سال 2014 از نظر شاخص رقابت پذیری ارتقای بهره وری رتبه 83 را در میان 144 کشور جهان به خود اختصاص داده که این رتبه در سالهای قبل 62 بوده است.
- ایران در سال 2014 با 327 دلار سرانه ارزش افزوده صنعتی و 3134 دلار سرانه تولید ناخالص داخلی از میان 177 کشور جهان رتبه 97 را به خود اختصاص داد.
این آمارها و اعداد و ارقامی از این دست به شما نشان می دهد که چرا ایران در پایان سال 2014 با 15 پله نزول به جایگاه 74 جهان از لحاظ میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی نزول کرده است. حال در چنین شرایطی همه جای ایران را رها کرده و از دو خودروسازی که با هزار و یک مشکل درون و برون سازمانی رو به رو هستند، انتظار شق القمر و انعقاد قرارداد با بنز و بی.ام.دبلیو دارید؟ هر چند که ایران خودرو در همین وانفسا، بنزی ها را لااقل تا ایران کشانده و آورده است.
هدف از نگارش این مطلب، تطهیر خودروسازان نبود. مراد این بود که لحظه ای به دور از هیجانات فردی، جاذبه های رسانه ای و تعلقات حزبی، واقعیت ها را در نظر بگیریم و اگر نقدی هم وارد می کنیم، منصفانه و واقع گرایانه باشد.