خودرونگاران- «اقتصاد جهان» بر پایه «صنعت» استوار است. از این‌رو دولت‌ها در برنامه‌های کلان خود، «توسعه صنعتی» را به‌عنوان یکی از راهبردهای اساسی، در رأس برنامه‌ها قرار می‌دهند و ساز و کارهای گوناگونی را برای تحقق آن به کار می‌گیرند.
به گزارش خودرونگاران به نقل از روزنامه ایران، تجربه کشورهای پیشرفته صنعتی نشان می‌دهد که یکی از مؤثرترین ابزارها برای تکمیل زنجیره توسعه اقتصادی و صنعتی، شکل‌گیری نهادهایی است که با عنوان «سازمان‌های توسعه ای» شناخته می‌شوند. این کشورها با توجه به ویژگی‌ها و نیازمندی‌های اقتصادی خود دارای نهادهایی هستند که نقش تسهیل کننده و سرعت دهنده ارتباطات و عملیات در صنعت و اقتصاد را به عهده دارند.
در صنعت و اقتصاد ایران نیز «سازمان‌های توسعه ای» وظیفه توسعه صنایع اصلی ومادر را دارند؛ بویژه صنعت خودرو که از آن به‌عنوان مادر صنایع یاد می‌شود نقش مهم دستیابی به رتبه‌های برتر منطقه و جهان را در چشم‌انداز 20ساله دارد.
چشم‌انداز صنعت خودرو ایران دستیابی به جایگاه نخست صنعت خودرو در منطقه، رتبه پنجم آّسیا و رتبه یازدهم جهان، از طریق رقابت پذیری مبتنی بر توسعه فناوری است و برای دستیابی به این اهداف به پشتیبانی و حمایت هدفمند، منسجم و مدت‌دار دولت نیاز است.
رسیدن به این چشم‌انداز، با بسترسازی مناسب در جهت اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی با «تأکید بر رقابت پذیر کردن آنها»، «تسهیل جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری مشترک، با هدف انتقال فناوری‌های نوین»، «استفاده از شبکه فروش و صادرات آنها» و «بهبود محیط کسب و کار در این صنعت» امکان پذیر می‌شود. با همین دیدگاه است که «وزارت صنعت، معدن و تجارت»، در دولت تدبیر و امید سیاست‌هایی چون «اصلاح ساختار صنعت خودرو»، «ارتقای توانمندی و قابلیت‌های فناورانه»، «تولید رقابت‌پذیر»، «توسعه صنایع جانبی رقابت پذیر»، «صادرات»، «حمایت از مصرف کنندگان»، «توسعه فروش و خدمات پس از فروش رقابت پذیر در کلاس جهانی» و موارد مشابه را در دستور کار خود قرار داده است.
یکی از مهم‌ترین اسناد در این زمینه «سند اهداف و سیاست‌های صنعت خودرو» و برنامه‌های مندرج در آن است که در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب تدوین و ابلاغ شده است. در فرایند توسعه صنعتی کشور، «سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران» به عنوان یک سازمان توسعه‌ای زیر مجموعه «وزارت صنعت، معدن و تجارت» نقش ممتازی در ایجاد تحول و ارتقای سطح کارایی صنعت دارد و صنعت خودرو یکی از دغدغه‌های اصلی ایدرو در حال حاضر است که برای آن زمان و مطالعات زیادی انجام داده است.
این سازمان طبق «قانون تأسیس» و «وظایف اساسنامه‌ای خود»، نقش یک حلقه واسط بین نهاد حاکمیتی و بنگاه‌های صنعتی را ایفا می‌کند و به‌عنوان یکی از بازیگران مهم در فرایند توسعه صنعتی کشور وظایف سنگینی چون بسترسازی برای رشد بخش خصوصی، اصلاح زیرساخت‌های نامناسب، بهبود عوامل محیطی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و مواردی از این دست را برعهده دارد.
با تمرکز برمدیریت یکپارچه صنایع هدف، فراهم کردن ملزومات توسعه صنعتی، با رویکرد جهانی کردن صنایع کشور از برنامه‌های اصلی دولت تدبیروامید است. عمده فعالیت‌های سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران «تسهیل گری»، «تنظیم گری» و «هماهنگ کنندگی» است و ورود این سازمان به عرصه سرمایه‌گذاری مستقیم، با نگاه کلان و با هدف توسعه صنعت صورت می‌گیرد.
در همین راستا اقداماتی چون برگزاری «همایش بین‌المللی صنعت خودرو» حرکتی هدفمند برای جلب مشارکت خودروسازان بزرگ دنیاست که دستاوردهایی چون«ورود سرمایه‌های غیرتورمی به کشور»، «اشتغال زایی بالا»، «انتقال دانش فنی» را به همراه دارد و ارزش افزوده و بهره‌وری مناسبی را در جهت رشد اقتصادی برای کشور ایجاد می‌کند.
بدیهی است که افزایش تعاملات بین‌المللی، فرصت‌های مناسبی برای مذاکرات «برد- برد» فراهم می‌کند؛ فرصتی که از رهگذر آن می‌توان کسب سهم از بازارهای هدف صادراتی را با ارتقای سطح تولیدات از نظر تنوع محصول و کیفیت، آسان‌تر کرد.
بر این اساس، اخیراً شرکت‌های خودروساز داخلی طرح‌های توسعه‌ای مهمی را با مشارکت شرکت‌های خودروساز مطرح خارجی مانند «پژو»، «سیتروئن» و «رنو» آغاز کرده‌اند؛ طرح‌هایی که در آنها طرف ایرانی بر شرایطی چون سرمایه گذاری طرف خارجی، انتقال دانش فنی، افزایش سهم ساخت داخل (حداقل 40 درصد) و صادرات (حداقل30 درصد) تأکید دارد.
در همین راستا توافقنامه ایدرو و رنو جهت راه‌اندازی یک شرکت خودرو‌سازی که محصولات رنو با طراحی‌های سال 2017 در آن اتفاق می‌افتد و ظرفیت بالغ در 250 هزار خودرو دارد و با همان ترکیب بازار داخلی و صادرات نیز از جمله این موارد است.
البته قرارداد ساخت و مونتاژ خودروهای دیگری هم در خودروسازی‌های خصوصی در جریان است که این موضوع می‌تواند پوشش مناسبی به بازار داخلی ارائه دهد. در بخش تهیه مجموعه‌های خودرو و چندین توافقنامه با شرکت‌های بین‌المللی در جریان بوده که یکی از این موضوعات با افتتاح کارخانه گیربکس اتوماتیک با همکاری پانچ بلژیک که از بزرگترین تولید کنندگان گیربکس اتوماتیک دردنیاست انجام شده که در سال اول با تولید 150 هزار مجموعه گیربکس، فعالیت خواهد کرد.
از نکات بارز این قرارداد ایجاد مرکز R&D در این کارخانه و انجام طراحی در این کارخانه است.امسال چهارمین همایش بین‌المللی صنعت خودرو در حالی برگزار شد که بسیاری از فعالیت‌های صنعت خودرو به برکت توافقنامه برجام جان گرفته و باید این همایش زمینه ساز شناخت بهتر شرکت‌های بین‌المللی از امکانات و پتانسیل در ایران باشد.
برای شروع همکاری‌های اجرایی بیشتر بین صنعت خودرو جهانی با صنعت خودرو ایران باید از فرصت‌های ایجاد شده از توافقنامه برجام استفاده هوشمندانه و سودمند با محوریت انتقال دانش و تکنولوژی کرد.
*رئیس هیأت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران