به گزارش خودرونگاران به نقل از عصر خودرو،  این روش جذب سرمایه معمولا در دوران بلاتکلیفی صنعت و بازار خودرو اتفاق می افتد و قیمت خودروها در آن وضعیت علی الحساب می گیرد و از طرف دیگر برخی شرکت ها که به سادگی نمی توانند خودروشان را بفروشند در این دوران، با عرضه قطره چکانی اما با قیمت قطعی امر غیرممکن اتمام موجودی شان را به واقعیت تبدیل می کنند. ایران عجیب ترین و متفاوت ترین بازار خودرو در جهان است چرا که مشتریان عمدتا در هیچ شرایط فروشی پیروز معامله نیستند و یا باید از چند ماه تا چند سال منتظر تحویل خودروشان بمانند و یا در صورت خرید خودرو اقساطی بهره های نسبتا سنگین پرداخت کنند. چالشی که به تازگی به عنوان یکی از دغدغه های بزرگ مربوط به وضعیت بحرانی سایپا از سوی سازمان بازرسی کل کشور مطرح شده، تبعات سنگین آینده فروشی محصولات این خودروساز است که برای تامین مالی اتنچجام شده اما تحویل خودروها بعضا به دوران مدیریت نفر بعدی و یا حتی نفرات بعدی موکول شده بدون آنکه حتی توان تامین این پیش فروش سنجیده شده باشد. در این مطلب نگاهی به نحوه کسب درامد خودروسازان مطرح جهان خواهیم داشت و آن را با روش های فروش و کسب درآمد در صنعت خودرو ایران مقایسه خواهیم کرد:

خودروسازان جهانی چگونه کسب درآمد می کنند؟

در سال 2025، صنعت خودروسازی جهانی با تحولات چشمگیری مواجه بوده است، از جمله افزایش سهم خودروهای برقی به 20 درصد فروش کلی (حدود 17 میلیون واحد بر اساس گزارش Focus2Move)، رقابت شدید با برندهای چینی، و تأثیر تعرفه‌های تجاری مانند سیاست‌های ترامپ بر زنجیره تأمین. روش‌های فروش همچنان بر پایه پرداخت نقدی کامل (پرداخت یکجا هنگام تحویل)، لیزینگ (اجاره بلندمدت با اقساط ماهانه و امکان خرید در پایان قرارداد)، تامین مالی قسطی (وام خرید با بهره سالانه یا APR، که نرخ بهره کل را نشان می‌دهد)، و پیش‌فروش (رزرو با واریز اولیه کوچک و تحویل با تأخیر) استوار است. این روش‌ها نقدینگی را مدیریت می‌کنند: پیش‌فروش (با واریزهای 500 تا 5000 دلار/یورو) نقدینگی فوری بدون تولید فوری فراهم می‌کند، لیزینگ اقساط مداوم (200-500 دلار ماهانه) ایجاد می‌نماید، و خدمات مالی (توسط شرکت‌های تابعه) سود بانکی اضافی (5-10 درصد حاشیه) به همراه دارد.

جریان کلی نقدینگی:
1. فروش خودرو (60-70 درصد درآمد): نقدی یا اولیه لیزینگ.
2. خدمات مالی/لیزینگ (20-30 درصد):  اقساط ماهانه با بهره (APR، مانند 0-5 درصد سالانه)
3. پیش‌فروش (10-20 درصد): واریز کوچک (500-5000 دلار) برای رزرو، تحویل پس از 1-6 ماه.
4. پس از فروش (10 درصد): نرم‌افزار و نگهداری.

1- تویوتا
تویوتا با 12.4 درصد سهم بازار، بر هیبریدها و خودروهای برقی تمرکز دارد و 50 درصد خریداران از Toyota Financial Services برای لیزینگ/قسطی استفاده می‌کنند یعنی نیمی از فروش‌ها قسطی یا اجاره‌ای است. پرداخت نقدی 40 درصد، پیش‌فروش خودروهای برقی مانند bZ4X با واریز اولیه 1000 دلار و تحویل 3-6 ماهه یعنی نقدینگی اولیه 15 درصد از رزروها. در آمریکا: لیزینگ با اقساط 229 دلار ماهانه و بهره سالانه 0 درصد برای 72 ماه یعنی 6 سال بدون بهره اضافی و پیش‌پرداخت 10 درصد. در اروپا: بهره سالانه 2.99 درصد برای 36 ماه یعنی اقساط ماهانه حدود 1000 یورو برای خودرو 40,000 یورویی و کل بهره 2000-3000 یورو. در ژاپن: نقدی 60 درصد با تمرکز بر هیبریدها. جریان نقدینگی: 70 درصد فروش مستقیم، 20 درصد اقساط، و 10 درصد از خدمات پس از فروش. درآمد حدود 275 میلیارد دلار با سرمایه‌گذاری 2.5 میلیارد دلاری در باتری‌ها. تویوتا از پیش‌فروش برای مدیریت موجودی متوسط 50 روز استفاده می‌کند و 15 درصد نقدینگی از رزروهای خودروهای برقی تأمین می‌شود.

2- فولکس واگن
تمرکز بر خودروهای برقی مانند ID.4 با 33 درصد خریداران از Volkswagen Financial Services برای لیزینگ/قسطی یعنی یک سوم فروش‌ها از طریق اقساط یا اجاره توسط تابعه و نه پیش‌پرداخت 33 درصد. لیزینگ غالب: بهره سالانه 0 درصد برای 60 ماه یعنی 5 سال در اروپا و اقساط ماهانه 300-500 یورو بدون بهره اضافی با پیش‌پرداخت 10-20 درصد. پیش‌فروش ID.Buzz: واریز اولیه 1000 یورو و تحویل 4-6 ماهه به دلیل تولید سفارشی باتری. در چین: نقدی 60 درصد یعنی پرداخت کامل و 40 درصد از جوینت ونچرها. در آمریکا: بهره سالانه 5 درصد برای اقساط یعنی بهره فدرال 4-5 درصد و اقساط 400-600 دلار برای 36 ماه. جریان: 40 درصد از خودروهای برقی، 30 درصد اقساط مداوم VWFS یعنی سود بانکی اضافی از 250 میلیارد یورو دارایی. درآمد حدود 325 میلیارد یورو با 12-13 درصد درآمد در R&D و کاهش بدهی 34-37 میلیارد یورو نقدینگی خالص. فولکس‌واگن از پیش‌فروش برای جذب 20 درصد نقدینگی اولیه استفاده می‌کند به ویژه در اروپا با نرخ نفوذ 35 درصدی.

3- کیا-هیوندای
40 درصد خریداران از Hyundai Capital برای قسطی/لیزینگ یعنی اقساط ماهانه 300-400 دلار. بهره سالانه 0 درصد برای 36 ماه در Ioniq 5 یعنی پیش‌پرداخت 10-20 درصد + اقساط بدون بهره و واریز پیش‌فروش 500 دلار و تحویل 2-4 ماه. در آمریکا: لیزینگ 50 درصد یعنی 239 دلار ماهانه برای EV6. در هند: پیش‌فروش Creta تا 150 روز با واریز اولیه 5000 روپیه یعنی 60 دلار. جریان: 60 درصد فروش، 25 درصد اقساط با رشد 5.5 میلیارد دلاری در باتری. هیوندای-کیا 2 درصد رشد فروش هدف‌گذاری کرده و 53 درصد از SUVها با پیش‌پرداخت‌های کوچک 500-1000 دلار برای 15 درصد نقدینگی اولیه. درآمد حدود 160 میلیارد دلار با تمرکز بر بازارهای نوظهور.

4- جنرال موتورز
30 درصد از GM Financial یعنی قسطی با بهره سالانه 0.99 درصد برای 60 ماه در Bolt خودرو برقی و پیش‌پرداخت 15 درصد و پیش‌فروش 3 ماهه با واریز 500 دلار. در آمریکا: نقدی 50 درصد. در چین: 40 درصد از جوینت ونچرها. جریان نقدینگی: 70 درصد فروش، 20 درصد اقساط با 6.6 میلیارد دلار سرمایه در Ultium خودروهای برقی. GM بر پیش‌فروش برای مدیریت تولید سفارشی تکیه دارد با تأخیرهای 2-4 ماهه.

5- استلانتیس
35 درصد از خدمات مالی برای لیزینگ Jeep Wrangler یعنی 329 دلار/ماه و بهره سالانه 2.99 درصد برای 36 ماه. پیش‌فروش خودروهای برقی: 4-5 ماه با واریز 1000 دلار. نقدی 45 درصد در اروپا با چالش 17 درصد افت 2024. جریان نقدینگی: 65 درصد فروش با تمرکز بر لیزینگ برای اقساط مداوم.

6- فورد
30 درصد از Ford Credit یعنی بهره سالانه 0 درصد برای 72 ماه در F-150 Lightning و پیش‌پرداخت 10 درصد. پیش‌فروش تراک‌ها: 5-6 ماه و دریافت پیش پرداخت 1000 دلار. لیزینگ: 40 درصد در آمریکا. جریان نقدینگی: 70 درصد فروش با رکورد خودروهای برقی در 2025 و 11.4 میلیارد دلار سرمایه گذاری.

7- هوندا
25 درصد از Honda Finance یعنی اقساط 299 دلار/ماه برای CR-V و بهره سالانه 1.99 درصد برای 48 ماه. پیش‌فروش 2-3 ماه با پیش پرداخت 500 دلار. سهم فروش نقدی در ژاپن 60 درصد است و تأمین مالی 35 درصد در آمریکا.

8- BYD
نقدی 70 درصد در چین یعنی پرداخت کامل. لیزینگ بهره سالانه 0 درصد برای 24 ماه در اروپا یعنی اقساط 300 یورو. پیش‌فروش خودروهای برقی: 6 ماه با واریز 20,000 یوان یعنی 2800 دلار برای مدل‌هایی مانند Seal 06 خودرو برقی و قیمت پیش‌فروش 120,000-150,000 یوان. منبع تامین جریان نقدینگی: 80 درصد از خودروهای برقی با 34 درصد رشد و کشتی‌های حمل 9200 واحدی. BYD در بازارهای نوظهور مانند آفریقا سهم فروش نقدی 80 درصد دارد.

9- نیسان
30 درصد لیزینگ یعنی بهره سالانه 0 درصد برای 60 ماه برای مدل Rogue و اقساط 350 دلار. پیش‌فروش Leaf  با موعد 4ماه با واریز 99-500 دلار.سهم فروش نقدی از کل درآمد 50 درصد در آسیا با 17 درصد افت اما تمرکز بر خودروهای برقی.

10-  سوزوکی
سهم فروش نقدی در سبد درآمدی سوزوکی، 40 درصد در بازارهای نوظهور مانند هند است. سهم لیزینگ کم 20 درصد و بهره سالانه 3.99 درصد برای 48 ماه است. مثلا پیش‌فروش  مدل سوییفت 1-2 ماه با واریز 170,000 روپیه یعنی 2000 دلار در هند انجام می شود و تحویل 21-90 روزه. سوزوکی در آسیا بر فروش نقدی تکیه دارد.