به گزارش خودرونگاران به نقل از صمت، انتظار مردم از خودروهای داخلی بالا رفته و امروز بیشتر کارشناسان بر این باورند که با ورود خودروهای جدید به بازار ایران، ساختار صنعت خودرو نیاز به بازنگری دارد. بر همین اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به تازگی اظهار کرده «عده‌ای منتقد صنعت خودرو کشور هستند که حق با آنهاست و چهره خودروسازی کشور باید تغییر کند. تصمیم داریم به‌گونه‌ای چهره صنعت خودرو را تغییر دهیم که همه به سوار شدن به خودرو داخلی افتخار کنند. صنعت خودروسازی ایران باید به یک بخش صادرکننده خوب تبدیل شود. »آنطور که از سخنان محمدرضا نعمت‌زاده برمی‌آید، خودروسازان خود را آماده تغییر کرده‌اند؛ تغییری که سیمایی قابل‌قبول از صنعت خودرو کشور نشان خواهد داد. در چند ماه گذشته خبرهای خوبی از ارائه محصولات جدید روی پلتفرم خودروسازان داخلی به‌گوش می‌رسد به گونه‌ای که سایپا تا پایان سال نخستین محصول طراحی‌شده روی پلتفرم جدید خود را روانه بازار می‌کند و ایران‌خودرو نیز برای ۳ سال آینده خود روی طراحی پلتفرم تمرکز کرده و بعد از آن خودروهای جدید خود را به بازار عرضه خواهد کرد. علاوه بر پلتفرم، دو خودروساز بزرگ کشور در کنار عقد قرارداد با خودروسازان فرانسوی و آماده‌سازی شرکت‌های مشترک برای تولید خودروهای خارجی، با دیگر خودروسازان نیز وارد مذاکره شده و در تعامل با شرکای قدیمی خود چند محصول جدید را به بازار ارائه داده‌اند تا سبد محصولات‌شان رنگ و لعاب بیشتری داشته باشد. این تغییرات نشان از عزم خودروسازان کشور برای ورود به دوره‌ای جدید همراه با ترسیم چهره‌ای دیگرگونه از صنعت خودرو دارد.
تعریف تراز ارزی برای شرکت‌های خودروسازی
اگرچه در ابتدای گزارش به برخی از علامت‌های تغییر چهره صنعت خودرو در آینده‌ای نزدیک اشاره شد اما در این گزارش برای آگاهی بیشتر از روش‌هایی که سیمای صنعت خودرو را تغییر می‌دهد، به گفت‌وگو با کارشناسان پرداخته ایم. مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است با حضور خودروسازان خارجی به کشور چهره صنعت خودرو داخلی به‌تدریج درحال تغییر است و از شکل سنتی با تولید محصولات قدیمی، خارج می‌شود. اگر خودروهای وارداتی را کنار بگذاریم، به نظر می‌رسد خودروسازان با رویکرد جدیدی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. سعید مدنی اظهار کرد: علاوه بر جذب سرمایه‌گذار خارجی، ساختارها و تفکرات داخلی خودروسازان نیز نیاز به تغییر دارد. در دوره‌ای ساختار خودروسازی‌ها مانع از تغییر چهره این صنعت می‌شد. رویکردهایی نظیر احتیاط‌آمیزی، عافیت‌طلبی، خطرپذیر نبودن و... در سال‌های گذشته در صنعت خودرو مشکلاتی به وجود آورد. در بین خودروسازان داخلی به جز ۳-۲ شرکت که خطر کرده و با خودروسازان خارجی وارد مذاکره شدند، باقی، ماندن در قالب گذشته را ترجیح دادند. وی تمرکز بر صادرات را یکی دیگر از عوامل ایجاد تغییر در صنعت خودرو دانست و گفت: اگر خودروسازان به طور جدی به عرصه صادرات وارد نشوند و نگاهی به بازار منطقه نداشته باشند، به طور حتم بهتر است تا این شرکت‌ها جمع شوند زیرا تنها تمرکز بر تولید برای بازار داخل آن‌هم با تیراژ پایین، توجیه اقتصادی ندارد و این رویکرد آنها را به سمت مونتاژکاری پیش می‌برد. به گفته مدنی، در حال‌حاضر اگرچه برخی خودروسازان نسبت به تولید ۳ میلیون دستگاه در ۱۴۰۴ خوش‌بین نیستند اما اگر به این میزان تولید دست نیابیم، به مونتاژکار تبدیل شده و سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو دیگر معنا ندارد. تولید ۳ میلیون خودرو در حالی توجیه اقتصادی دارد که پس از دستیابی به آن، بازارهای منطقه را به‌دست آوریم. براساس سخنان مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت در منطقه خاورمیانه به جز ایران و ترکیه، کشورهای دیگر کارخانه‌های خودروسازی ندارند و این بهترین فرصت است تا با تولید محصولات جدید همراه با داخلی‌سازی ۴۰ درصدی از ظرفیت‌های این بازار استفاده شود. وی با بیان اینکه مذاکره با خودروسازان خارجی برای صادرات محصول آغاز شده زیرا محصولات قدیمی دیگر بازاری صادراتی نخواهند داشت، تصریح کرد: اگر تصمیم بر این است که به صنعت خودرو واقعی دستیابیم باید روی تولید ۳ میلیون خودرو در ۱۴۰۴، جذب سرمایه‌گذار خارجی و ساخت داخلی تمرکز کنیم. خودروسازان باید برای خود یک تراز ارزی تعریف کنند به‌گونه‌ای که ارز موردنیاز خود را از طریق صادرات محصول تامین کنند. مدنی ادامه داد: این موضوع در زمان تولید پراید مطرح شد بنابراین اگر بتوانیم بخشی از تولیدات‌مان را صادر کنیم، به خودکفایی ارزی دست یافته‌ایم. به این صورت که قطعات وارداتی از این محل انجام می‌شود و دیگر به درآمدهای نفتی و بودجه‌های دولتی وابسته نخواهیم بود.
تغییر در صنعت خودرو با دستیابی به دانش طراحی پلتفرم
همانطور که ابتدای گزارش اشاره شد، طراحی پلتفرم‌های اختصاصی در شرکت‌های خودروساز داخلی در تغییر صنعت خودرو بسیار موثر است به‌گونه‌ای که عضو هیات علمی دانشگاه قزوین معتقد است تغییر چهره صنعت خودرو به معنای خروج از مونتاژمحوری و دستیابی به طراحی پایه است به‌گونه‌ای که خودروساز قادر به طراحی پلتفرم و قوای محرکه و سایر سیستم‌های مرتبط با خودرو باشد. محمد فرهانیان اظهار کرد: البته الزامی وجود ندارد که خودروساز صفر تا صد یک خودرو را طراحی کند اما باید بتواند خودرویی را طراحی کند و برای تامین بخش‌هایی از آن به خودروسازان خارجی سفارش دهد. این رویه در شرکت‌هایی مانند هیوندایی و دوو در کره انجام می‌شود به گونه‌ای که برخی قطعات خود را به ژاپن سفارش می‌دهند اما طراحی پایه و مادر از سوی خودروساز انجام می‌شود. وی با انتقاد از وضعیت تحقیق و توسعه در صنعت خودرو کشور گفت: موضوع تحقیق و توسعه در ایران جدید نیست و متاسفانه خودروسازان تاکنون نتوانسته‌اند در این عرصه موفق عمل کنند. این صنعتگران به دانش روز خودروسازان بین‌المللی نیاز دارند و بدون دریافت فناوری از خودروسازان خارجی، به موفقیت دست نمی‌یابند. به باور فرهانیان، مشکل طراحی در صنعت خودرو ایران از قدیم تا امروز وجود داشته زیرا خودروسازان بیشتر به مونتاژکاری روی آورده‌اند. به‌طور قطع وزیر صنعت، معدن و تجارت برای تغییر چهره صنعت خودرو از طریق دستیابی به دانش طراحی پلتفرم و سیستم‌های مرتبط با خودرو اشاره کرده است. این طراحی باید قابلیت صادرات در بازارهای جهانی را داشته باشد. براساس این گزارش وزیر صنعت، معدن و تجارت به همراه خودروسازان بر تغییر چهره صنعت خودرو تاکید دارند و برای ایجاد تغییر به طور جدی با خودروسازان خارجی وارد مذاکره شده‌اند. از سویی طراحی پلتفرم را در دستورکار خود قرار داده‌اند که انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک با انتقال دانش طراحی و مدیریت در تعامل با خودروسازان جهانی، صنعت خودرو کشور به جایگاه واقعی خود در منطقه و حتی بازارهای جهانی دستگاه یابد.