کارشناسان و تولیدکنندگان صنعت قطعه با هدف توسعه صنعتی پیشنهاد کردند
نیاز سنجی صنعت قطعه پیش از سفارش‌پذیری
خودرونگاران- همایش مشترک قطعه‌سازان ایرانی و فرانسوی به مناسبت آغاز دومین سرمایه‌گذاری مشترک با هدف معرفی توانمندی و نوآوری‌های قطعه‌سازان خودرو فرصتی بود تا دیدگاه کارشناسان این صنعت را درباره آینده صنعت قطعه جویا شویم.
جهانی شدن قطعه‌سازان
رضا رضایی، رییس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو به مشکلات ورود فناوری و دانش فنی اشاره کرد و گفت: برای انتقال دانش فنی راه هموار نبوده و مشکلات بسیاری وجود دارد که قطعه‌سازان با جدیت در این راه قرار گرفته‌اند اما متاسفانه آنگونه که باید از سوی مشتریان به این موضوع اهمیت داده نمی‌شود و همراهی لازم وجود ندارد این در حالی است که مشتریان باید در این مسیر همراه با تولیدکنندگان باشند. وی با اشاره به اظهارات هاشم یکه‌زارع، مدیر گروه صنعتی ایران‌خودرو در همایش صنعت خودرو در ۲سال گذشته اظهار کرد: اولویت، همکاری با قطعه‌سازانی است که فناوری را خریداری می‌کنند. بی‌شک لازم است واحدهای تولیدی با شرکت‌های های‌تک بین‌المللی همکاری مستمری داشته باشند زیرا نیاز امروز صنعت خودرو به تولید قطعات با فناوری روز دنیاست. این قطعه‌ساز ادامه داد: در گذشته سختی‌ها بسیار زیاد و تحریم‌ها مسیر را ناهموار کرده بود، هرچند امروز کار به راحتی انجام نمی‌شود اما فضا باز شده و صنعتگران قطعه‌ساز در حال استفاده از آن بوده تا قطعاتی با دانش فنی روزآمد در اختیار مشتریان خود قرار دهند. شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی در حال ورود برای سرمایه‌گذاری در این صنعت هستند و انتظار قطعه‌سازان از خودروسازان در این مسیر توسعه، توجه خاص است نه اینکه آنها را در ارائه مزایا همراهی کنند. رضایی درباره چرایی وابستگی قطعه‌سازان به خودروسازان گفت: در دنیا صنعت خودرو و قطعه در کنار یکدیگر حرکت می‌کنند و هیچ یک نمی‌تواند مستقل از دیگری فعالیتی داشته باشد. این دو صنعت، صنایعی بومی نبوده بلکه صنعتی فناورانه و جهانی هستند. بانی برگزارکننده این همایش به سفر رییس‌جمهوری به استان البرز اشاره کرد و افزود: رییس‌جمهوری در سفر خود به استان البرز اعلام کرد که دستیابی به فناوری‌های های‌تک امکانپذیر است، همانگونه که در صنعت اتمی موفق بوده‌ایم اما این امر زمانبر است. بنابراین دنیا مسیر خود را طی می‌کند و کوتاه‌ترین مسیر برای دستیابی به فناوری‌ها، مشارکت با شرکت‌های بین‌المللی با هدف انتقال دانش فنی است. این مسیر کوتاه‌ترین راه بوده که قطعه‌سازان را به هدف موردنظر می‌رساند. رضایی تاکید کرد: نگاه مسئولان و خودروسازان باید در این مسیر همراه با قطعه‌ساز باشد. امروز ترکیه بیش از ۸میلیارد یورو صادرات در صنعت قطعه دارد چرا که آنها نیز از این مسیر وارد شده و مشارکت‌های بین‌المللی خود را توسعه داده‌اند تا به این رقم در امر صادرات دست یابند. ایران نیز اکنون قطعه‌سازان بزرگی پرورده که می‌توانند به تامین قطعات موردنیاز در داخل و خارج بپردازند.
حذف واردکنندگان مواد اروپایی از بازار
در حالی که یکی از امتیازهای صنعت انرژی و نیروی کار ارزان به شمار می‌رود، برخی قطعه‌سازان نسبت به کیفیت مواد اولیه داخلی گلایه‌مند بوده و معتقدند مواد اولیه تولیدی کشور از کیفیت لازم برخوردار نیستند. سعید ذکایی، مدیرعامل پارسا پلیمر شریف که مواد کامپاندی تامین می‌کند در این‌باره گفت: فعالیت‌ها و محصولات باید مطابق با استانداردهای جهانی ارزیابی شود و مجموعه پلیمر شریف مرکز فناوری و نوآوری یک واحد تولیدی پیشرفته در اختیار دارد که از دل دانشگاه صنعتی شریف بیرون آمده است. از این‌رو بستر علمی و فنی مناسبی فراهم شده که محصولات خوبی براساس استانداردهای جهانی تولید می‌کند. امروز این شرکت در بخش صادرات نیز فعالیت دارد و درنتیجه نقدها باید بر اساس استانداردهای جهانی باشد. امروز نقدها بیشتر روی سیستم ارزیابی و طراحی متمرکز است که شاید مشتری نهایی نسبت به آن رضایت کامل نداشته باشد. وی افزود: اگر تعامل جدی و فنی بین شرکت‌های طراح، سازنده و تامین‌کننده وجود داشته باشد می‌توان امیدوار بود محصول نهایی از کیفیت بالایی برخوردار باشد. ذکایی در پاسخ به این پرسش که آیا کامپاندها با مواد کامپوزیتی متفاوت است، گفت: کامپوزیتی‌ها موادی است که چند جزئی هستند و کشش و افزایش مودومی دارند اما در کامپاندها ممکن است افزایش مودوم نداشته باشیم و به طور نمونه انعطاف‌پذیری افزایش یابد. در حقیقت کامپاندها چند بخشی بوده که کامپوزیت‌ها بخشی از خانواده آنها به‌شمار می‌روند. این فعال صنعت قطعه اظهار کرد: این شرکت به کشورهای مختلفی اعم از ترکیه و لبنان صادرات داشت و امروز نیز صادرات به اروپا را آغاز کرده است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا با ورود شرکای خارجی قیمت‌ها کاهش می‌یابد، گفت: تجربه این مسئله را حداقل برای مدیران این شرکت ثابت کرده زیرا در چند مورد بعضی از واردکنندگان اروپایی را از بازار کشور حذف کرده است درنتیجه اگرچه مواد اولیه پتروشیمی موردنیاز ما ارزان‌تر از خارجی‌ها نیست اما این توان وجود دارد. ذکایی در نهایت گفت: این شرکت سعی دارد مواد اولیه موردنیاز قطعه‌سازان را به لحاظ کیفیت و قیمت در سطح مطلوبی نسبت به مواد خارجی عرضه کند که بازخورد بازار حاکی از موفقیت آن است.
تعریف دقیق مسیر و اجرای آن
امید رضایی، بازرس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور نیز گفت: امروز صنعت خودرو باید به این سمت حرکت کند که نیازهای مشتری همیشه از سوی او به خودروساز منتقل نشود زیرا یکی از وظایف هر سازنده این است که زودتر از مشتری نیازها را شناسایی و به خریدار معرفی کند. این در حالی است که بخش قابل‌توجهی در صنعت خودرو بنا بر نیاز مشتری بوده که این روند چندان مطلوب نیست. او افزود: سازنده پیش از آنکه مشتری نیاز خود را ابراز کند باید نیازسنجی انجام داده و امکانات را زودتر از او پیشنهاد و ارائه دهد. امروز بخش قابل‌توجهی از مباحث صنعت خودرویی دنیا دورنمایی برای سال‌های آینده است. برای نمونه اگر امروز برای راندن خودرو از دست استفاده می‌شود در میان‌مدت بخشی از آن الکترونیکی شده و در نهایت پیش‌بینی حذف انسان در امر راندن خودرو است. این فعال قطعه‌ساز عنوان کرد: صنعت خودرو کشور در این امر عقب است و این عقب‌افتادگی باعث شده تا همیشه دنباله‌رو باشیم در حالی که می‌توان پیشرو بود که برای این روند لازم است بسیاری از فرآیندها تغییر کند در این صورت صنعت قطعه نیز به این سمت حرکت کرده و توسعه در این دو صنعت محقق می‌شود.
رضایی اظهار کرد: این روند امکانپذیر نیست مگر آنکه دیدگاه آموزشی و پرورشی در دانشگاه‌ها تغییر کرده و روی پایه‌های طراحی کار شود، نه آنکه بخواهیم با مهندسی معکوس به شرایط امروز برسیم. ضروری است ایده‌پردازی انجام شود که این امر نیاز به سرمایه دارد. شرکتی مانند فورشیا ۵درصد درآمد خود را صرف هزینه تحقیق و توسعه می‌کند و بیش از یک هزار نیروی کارشناس در این امر در حال فعالیت هستند. او گفت: در همکاری‌های مشارکتی نباید شریک وارد سرمایه‌گذاری شود و در مجموعه طرف قرارداد به نام او تولید کند اما دانش فنی منتقل نشود. اگر در قراردادهای مشترک انتقال فناوری دیده نشود تنها سلسله دستورالعمل‌های مونتاژ و تولید ارائه می‌شود که بدون دانش طراحی است. باید هوشیارانه عمل کرد و توجه داشته باشیم اگر روی فناوری تمرکز شود در دنیا مطرح خواهیم شد بنابراین برای دستیابی به افق موردنظر باید تمام مسیر به خوبی تعریف و اجرا شود.
پیشنهادها در قالب قابلیت‌ها
دیوید ویل، قائم‌مقام توسعه تجاری و بازاریابی فورشیا نیز در تشریح وضعیت همکاری این شرکت با طرف ایرانی گفت: شریک ایرانی فورشیا قابلیت‌های لازم برای همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک را دارد و این توانمندی باعث شده این دو شرکت قطعه‌ساز بیش از یک دهه با یکدیگر همکاری داشته باشند اما حقیقت این است که بازار ایران نیاز به فناوری جدیدی دارد و هنوز فناوری‌های جدید وارد این کشور نشده و با آنچه در دنیا در حال اتفاق است فاصله دارد. وی افزود: البته صنعت قطعه ایران قابلیت‌های زیادی دارد که می‌تواند با همکاری و مشارکت‌های کشورهای صنعتی به راحتی به این فناوری‌ها دست یابد. این قطعه‌ساز فرانسوی در پاسخ به این پرسش که با توجه به فناوری‌های روز دنیا، صنعت قطعه ایران تا چه اندازه با دانش‌های مهندسی روز فاصله دارد، گفت: فناوری زمانی وارد بدنه صنعت قطعه می‌شود که از سوی خودروساز درخواست شود. خودروها ابتدا باید با توجه به فناوری روز تولید شوند تا با توجه به آن قطعات نیز سفارش داده شود. به این ترتیب قطعه‌ساز با ساخت این‌دسته از قطعات سفارشی، فناوری ساخت این خودرو را عملی و اجرا می‌کند. در نتیجه قطعات فناوری و ساخت با دانش فنی روز باید از سوی خودروساز درخواست شود. برای نمونه فناوری ایربگ در ایران وجود دارد اما مرئی بوده و به چشم قابل رویت است در حالی که در کشورهای صنعتی این قطعه‌ها فناوری شده و غیرمرئی هستند که از فناوری و دانش خاصی برخوردار است. وی در ادامه در پاسخ به پرسش دیگری مبنی اینکه فورشیا تا چه انداز به صنعت قطعه ایران شناخت دارد؟ گفت: همکاری این شرکت با طرف ایرانی دارای پیشینه‌ای ۱۱ساله است و این مشارکت با ساخت رو دری و داشبورد برای تندر۹۰ در ایران آغاز شد بنابراین فورشیا بازار ایران را می‌شناسد و شریک ایرانی نیز کمک می‌کند نیازهای این بازار را بهتر بشناسیم.
ویل با بیان اینکه امروز صنعت قطعه ایران بعد از پشت سر گذاشتن دوره سخت تحریم‌ها نیاز دارد تا با یکی از قطعه‌سازان بین‌المللی همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشد، درباره آمادگی قطعه‌سازان فرانسوی در این‌باره گفت: اگر زمینه فراهم باشد فورشیا حاضر به گسترش سرمایه‌گذاری خود در ایران خواهد بود. تجربه به‌دست آمده نیز حاکی از آن است که ظرفیت این کشور به لحاظ اعتماد فراهم بوده اما هر شرکت خود تصمیم‌گیرنده خواهد بود. امروز این قطعه‌ساز فرانسوی برای توسعه همکاری‌ها در ایران با کارشناسان بسیاری حضور دارد زیرا پیش‌تر این تحریم‌ها مانع گسترش فعالیت‌ها بودند. ویل درباره راهکار خود برای پر کردن این فاصله بین صنعت ایران و دنیا گفت: صنعت خودرو فرانسه از وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران دعوت کرده که برای ارزیابی فضا از صنعت این کشور بازدید داشته باشد و او از شرکت فورشیا بازدیدی داشت و قابلیت‌ها را ارزیابی کرد.
کاهش وزن قطعات با فناوری
در ادامه دیسموند اُ قگن، مدیر ارشد نوآوری و تحقیقات شرکت فورشیا با اشاره به فناوری یکی از داشبوردهای روزآمد شرکت فورشیا گفت: وسیع‌ترین داشبورد مرسدس بوده که با دوخت دستی برای ۵۵۰ خودرو در روز تولید می‌شود و پوسته روی داشبورد، به طور خودکار روی آن قرار می‌گیرد. وی افزود: این قطعه با فناوری و مواد اولیه خاصی تولید می‌شود که در سبک‌سازی خودرو بسیار تاثیرگذار است. مواد اولیه که برای رو دری این قطعه استفاده می‌شود مواد کم وزن چوبی با رزین بوده که نزدیک به ۴۵۰ گرم وزن دارد و دوخت چرم مورد استفاده در این قطعه نیز به گونه‌ای است که درز و قسمت اضافه در پایین قرار گرفته و به زیبایی محصول می‌افزاید و همچنین هزینه تولید را کاهش می‌دهد. این فعال قطعه‌ساز فرانسوی اظهار کرد: هدف از استفاده از این فناوری در این قطعه این است که این تزئینات داخلی یک هزار گرم در هر متر مربع سبک‌تر شوند که تا امروز از این مقدار ۶۵۰ گرم کاهش وزن اتفاق افتاده و تا حدود زیادی به هدف موردنظر نزدیک شده‌ایم.
مدیر ارشد نوآوری و تحقیقات شرکت فورشیا در ادامه امتیازهای این داشبورد گفت: روی این قطعه ایربگ نامرئی است به این معنی که در پشت پلاستیک داشبورد قرار دارد و روی در داشبورد قسمتی که ایربگ باید از آن خارج شود با فناوری لیرز به صورت ظریف کار شده است. اُ قگن در نهایت گفت: مسائل اقتصادی برای شرکت سازنده، مهم است زیرا قرار نیست به قیمت خودروهای لوکس تمام شود. معتقدیم با این سطح از فناوری، قیمت نیز باید متناسب با شرایط عمومی خریداران و بازار باشد.