یک جواب ساده این است که یکی تسمه است، و دیگری زنجیر. البته این یک جواب کامل نیست. شاید شما هم بخواهید بدانید کار آنها چیست، پس بیایید کمی در مورد زمانبندی موتور صحبت کنیم، چیزی که دلیل نیاز شما به تسمه یا زنجیر تایم را مشخص می کند. تفاوت عملکرد تسمه تایم و زنجیر تایم اصول زمانبندی مکانیکی موتور امروزه اکثر خودروها موتورهای بنزینی چهار زمانه دارند. به این خاطر که چهار فرآیند زمان مکش، زمان فشرده سازی، زمان نیرو و زمان خارج سازی به صورت یک سیکل در آنها انجام می گیرد. در طی این سیکل چهار زمانه، میل بادامک یک بار می چرخد و میل لنگ دو بار. رابطه بین چرخش میل بادامک و میل لنگ چیزیست که زمانبندی مکانیکی نامیده می شود. فرآیندی که حرکت پیستون ها و سوپاپ های درون سیلندر موتور را کنترل می کند. سوپاپ ها باید در زمان دقیق و مشخصی در محل اتصال با پیستون ها باز شوند، و اگر این اتفاق نیفتد، موتور درست کار نمی کند و شاید اصلا کار نکند. تسمه تایم حدود دهه 1960، پونتیاک یک موتور شش تایی مسطح طراحی کرد، اولین خودرو ساخت آمریکا که تسمه تایم لاستیکی داشت. قبلا، عملا موتورهای چهارزمانه مجهز به زنجیر تایم بودند. مزیت تسمه این است که خیلی آرام و بیصدا کار می کند.
محکم نیز هست، اما دچار فرسایش می شود. اکثر تولیدکنندگان خودرو توصیه می کنند هر 60 تا 100 هزار مایل، تسمه تایم عوض شود. اکنون که شما کارکرد تسمه تایم را فهمیدید، لازم نیست یادآوری کنیم که اگر تسمه تایم شما به هر دلیلی پاره شود، چه عواقب بدی به همراه خواهد داشت. تسمه تایم از طریق یک سری قرقره ها کار می کند که یک سری کِشنده دارند.
همانطور که شما از اسم یک کشنده تسمه انتظار دارید، کار آن کشیدن و به حرکت درآوردن تسمه به صورت مداوم است. اینها نیز معمولا همانند تسمه دچار خوردگی می شوند، و البته با تعویض تسمه، آنها نیز باید عوض شوند. اکثر تولیدکنندگان و مکانیک ها توصیه می کنند واترپمپ نیز در همین زمان تعویض شود. به این خاطر که واترپمپ نیز معمولا همین مقدار عمر مفید دارد و در کل حدود همین زمان، دچار خوردگی و فرسایش می شود.
زنجیر تایم زنجیر تایم همان کار تسمه تایم را می کند، اما معمولا کمی طولانی تر عمر می کند. برخی تولیدکنندگان توصیه می کنند در فواصل زمانی خاصی زنجیر تایم باید تعویض شود، اما برخی دیگر نیز طول عمر آن را برابر با طول عمر خود ماشین می دانند.
زنجیر تایم دقیقا مانند زنجیر دوچرخه به نظر می رسد و همانطور که انتظار دارید صدای بیشتری از تسمه تایم دارد. مشکل دیگر زنجیر تایم این است که اگر پاره شود، معمولا صدمه خیلی بیشتری نسبت به پاره شدن تسمه تایم ایجاد می کند. البته این بدان معنا نیست که پاره شدن تسمه تایم آسیبی ایجاد نمی کند- قطعا ایجاد می کند. اما وقتی تسمه تایم پاره می شود فقط لازم است شما قطعات بالایی آن را پیاده کنید.
اما زنجیر تایم احتمالا منجر به خساراتی می شود که تعویض کل موتور مقرون به صرفه تر از تعمیر آن است. همچنین زنجیر تایم کِشنده هایی دارد که آن را در محل نگه می دارند، اما بر خلاف کِشنده های تسمه تایم، این کشنده ها با فشار روغن درون موتور کنترل می شوند.
پس اگر فشار روغن موتور خودروی شما به هر دلیلی خیلی کم شود، کِشنده ها درست کار نمی کنند، زمانبندی به هم می خورد و احتمالا زنجیر پاره می شود. اما مزیت زنجیر تایم این است که هیچ ربطی به واترپمپ ندارد، در اینصورت شما لازم نیست موقع تعویض زنجیر تایم، واترپمپ را هم عوض کنید.
چه تسمه ای بخریم ؟؟؟؟
برای خرید،تهیه و تعویض تسمه تایم به موارد زیر دقت کنید :
۱-هنگام تعویض تسمه تایم،بهتر است هرزگرد و تسمه سفت کن را نیز تعویض کنید.
۲-قبل از شروع کار برق باطری را قطع کنید تا از خطر روشن شدن اتفاقی خودرو یا اتصال زمین جلوگیری شود.
۳-هنگام تعویض تسمه تایم،تمام تسمه ها،فولی و شیلنگ هایی که از دسترسی به قاب تسمه جلوگیری می کنند،باز کنید.
۴-دندانه تسمه تایم باید با پهنای چرخ دهنده فولی هم شکل و در یک راستا باشد.اگر به این شکل نیستتند ،یکی از آنها نیاز به تعویض دارند.
۵-با وجود استحکام تسمه تایم،از پیچ خوردن یا کشش بیش از حد آن اجتناب کنید.
۶-جهت حفظ وضعیت میل سوپاپ،دلکو مرتبط با میل لنگ مهم است علامتها