به گزارش خودرونگاران به نقل از پایگاه خبری «عصر خودرو»، خودروهای ناقص هرچند عملا به بازار راه پیدا نمی کردند اما در آمار تولید لحاظ می شدند و در حالی که بازار انتظار دریافت آن حجم از خودروهای تولید شده را داشت در عمل تعداد محدودی خودرو وارد بازار می شدند که در نتیجه رشد قیمت ها و بی نظمی را پدید می آوردند. فرمان هشت ماده ای رییس جمهور که بخشی از آن به تکمیل خودروهای ناقص و جلوگیری از استمرار تولید خودروها به صورت ناقص بود موجب شد تا تحولات بزرگی در این زمینه در صنعت خودرو بوجود بیاید.
در پی افزایش عزم جدی خودروسازان برای رشد تولید کامل محصولات و جلوگیری از تولید خودروهای ناقص، ایران خودرو طی 7 ماه گذشته موفق به تولید 264هزار خودرو شده که نه تنها رشد 47درصدی را نشان می دهد بلکه تمامی این تولیدات به صورت کامل بوده اند. خودرو محصول نهایی پیچیده ای است که از بیش از شش هزار قطعه تشکیل شده و در گذشته به دلیل تحریم ها و گستردگی بالای تامین کنندگان قطعات بعضا یک خودرو به دلیل انتظار برای تامین برخی قطعات الکترونیکی یا های‌تک به صورت ناقص یا مکانیکی تولید می شد و در انتظار قطعات مد نظر می ماند. حال خبرهایی از تلاش ایران خودرو برای شناسایی و اصلاح گلوگاه های مهم مانع تولید به گوش می رسد که در پی آن نه تنها رشد تولید حاصل شده بلکه خودروها به صورت واقعی به صورت کامل تولید می شوند و چنین دستاوردی در شرایط تحریم بسیار ارزنده و قابل توجه است که قطعات اثرات مثبتی روی بازار نیز خواهد داشت.
پذیرش واقعیت ها در زمینه تامین و تولید قطعات می تواند کمک بسزایی به تولید خودروهای ناقص کند به گونه ای که به واقع ظرفیت تولید برخی قطعات در کشور وحود ندارد و توجیهی برای تولید این قطعات در تیراژ صنعت خودرو کشور نیز وجود ندارد و با دریافت مجوز واردات چنین قطعاتی که تعداد محدود اما تکنولوژی بالایی دارند می تواند گام بزرگی برای اطمینان کامل از تولید کامل محصولات ایجاد کند.
تکمیل خودروهای ناقص با شناسایی گلوگاه ها و نقاط ضعف موجود در صنعت خودرو گامی بزرگ به سمت کیفی سازی محصولات است چرا که در گذشته عمده تلاش خودروسازان صرف تامین قطعات و تکمیل خودروهای ناقص می شد و این در حالی است که اکنون با تولید کامل محصولات امکان توسعه و ارزیابی بیشتر محصولات در حوزه زنجیره تامین فراهم می شود و کیفی سازی وارد گام اجرایی واقعی خواهد شد.
حال این سوال پیش می آید که آیا با افزایش تولید کامل محصولات تا کنون رشد کیفی در تولیدات خودروسازان بوجود آمده است؟ بررسی های شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نشان دهنده آن است که روند کیفی سازی محصولات ایران خودرو از ابتدای سال تاکنون صعودی بوده و قطعه سازان نیز اذعان کرده اند که گروه صنعتی ایران خودرو روند سخت گیرانه‌تری نسبت به سال های گذشته را در پیش گرفته است. قطعه سازان معمولا از سوی ایران خودرو به 4 سطح کیفی A،B،C و D تقسیم می شدند اما هم اکنون تنها تولیدکنندگان قطعات رتبه A و B امکان ارائه قطعات به خطوط تولید ایران خودرو را دارند.
گلوگاه های مهم صنعت خودرو مشکلات نهان و غیرقابل شناسایی نیستند بلکه به وضوح می توان آن ها را دید و لمس کرد. صنعت الکترونیک طی سال های گذشته هیچ گاه در اوج تحقیقات و توانمندی در مقایسه با جهان نبوده و حتی بزرگان صنعتی جهان نیز همواره وابسته به کشورهای دارای تکنولوژی و صنعت در این حوزه بوده اند. حال در این شرایط نمی توان انتظار داشت که چنین موضوع پیچیده ای به سرعت در کشور بومی سازی و و ارد فاز تیراژ شود چرا که این صنعت باید رویکردی جهانی در تیراژ بالا داشته باشد تا توجیه پذیر شود و این موضوع در کوتاه مدت قابل دستیابی نیست. از طرف دیگر صنعت خودرو در فرمولی عجیب ملزم به استفاده از مواد اولیه فلزی و پتروشیمیایی است که مشمول قیمت گذاری دستوری نمی شوند و با مناسبات جهانی و نرخ ارز قیمتشان تغییر می کند اما قیمت های صنعت خودرو همچنان دستوری و ثابت است و در این شرایط نمی توان انتظار دستیابی به تولید اقتصادی را به سادگی داشت.
نکته قابل توجه در زمینه قطعاتی که خطوط تولید را با مشکل مواجه می کنند آن است که تا پیش از این تصور می شد تنها برخی قطعات های‌تک موجب تولید خودروهای ناقص می شود اما اکنون قطعات تازه ای شناسایی شده است که با تمرکز بر تولید آن ها در داخل و یا واردات می توان به ثبات روند صعودی رشد تولید و پاسخ به نیاز بازار امیدوار بود.
اگر بخواهیم با مصداق های قابل لمس قطعاتی که موجب تولید خودروهای ناقص در کشور می شوند و روند تولید را با مشکل مواجه می کنند را شناسایی کنیم به قطعاتی همچون یونیت الکتریکی مدیریت پیشرانه یا ECU، یونیت کنترل کیسه هوا ACU، یونیت های الکتریکی تجهیزات رفاهی، سنسورها و برخی ادوان الکتریکی گیربکس های اتوماتیک یا واحد TCU می رسیم که تماما وارداتی است و امکان ساخت داخل آن ها به سادگی فراهم نمی شود. در این بین ممکن است بعضا اخباری از تولید داخل این قطعات الکترونیکی منتشر شده باشد اما تیراژ تولید چندان نمی تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد. نگاهی به صنعت خودرو تازه تحریم شده روسیه اهمیت وجود این قطعات را شفاف تر می کند به گونه ای که صنعت خودرو روسیه در حالی به حیات محدود ادامه می دهد که یک سدان اقتصادی با گیربکس دستی، یک کیسه هوا یا بدون کیسه هوا، شیشه های دستی و بدون ABS به تولید می رسد و این دقیقا همان بخشی است که صنعت خودرو ما نیز از آن ناحیه با مشکلات عدیده ای روبرو است.
موضوع مهم دیگر در زمینه فرمان هشت ماده ای رییس جمهور برای صنعت خودرو عدم تخصیص تسهیلات به خودروسازان برای دستیابی به این اهداف است. این در حالی است که خودروسازان طی سال های گذشته با زیان انباشته قابل توجه و مشکلات تامین نقدینگی مواجه بودند و تعریف پروژه های تازه نیازمند توجه به نوع تامین نقدینگی آن نیز هست.