به گزارش خودرونگاران به نقل از صمت، به هر روی، بازار داخل گنجایش محدودی دارد و زمانی به اشباع خواهد رسید. این در حالی است که برای صنعتی شدن و تولید انبوه با فناوری موجود، لازم است بازاری جدا از بازارهای داخل در اختیار باشد، چراکه در صورت در اختیار نداشتن برنامه‌ای مدون برای صادرات محصولات، توسعه و رشد محقق نخواهد شد. از سویی نیز برجام برای صنعت کشور فرصت‌ها و تهدیدهایی به همراه دارد که توجه به آنها ضروری است. بی‌شک فرصت برجام، سرازیر شدن سرمایه‌های خارجی به کشور پس از تحریم‌ها خواهد بود و تهدید پسابرجام نیز به‌دلیل قابل رقابت نبودن محصولات صنعتی کشور در مقابل مشابه خارجی است. این پرسش مطرح می‌شود که آیا در این شرایط مسئولان امر راهکارهایی برای کاهش اثرات این روند اندیشیده‌اند؟
نقش مهم تشکل‌ها
نایب‌رییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی در تشریح راهکارهای کسب بازارهای بین‌المللی صنعت قطعه گفت: در حال حاضر بیشتر تولیدکنندگان به‌صورت فردی به‌دنبال ارتباط با بازارهای جهانی هستند که تاکنون توفیقی در این زمینه حاصل نکرده‌اند. بر این اساس وظایف انجمن‌ها و اتاق بازرگانی یافتن مشتری، بازاریابی و فروش قطعات تولید داخلی در خارج از مرزها برای محصولاتی است که از کیفیت و قیمت تمام‌شده مناسب برخوردار هستند. احمدرضا رعنایی با تاکید بر تحقق این امر اظهار کرد: با یک فعالیت حساب‌شده می‌توان اقدام به تولید محصولات باکیفیت کرده و طرح کیفی موردانتظار جامعه بین‌المللی و کشورهای همسایه که بازار خوبی برای ایران به شمار می‌روند را تامین کرد. همچنین با یک سیستم بازاریابی مناسب می‌توان بازارهای مورد نظر را پیدا کرد. چراکه 3 عامل اصلی در تولید قطعات خودروی ایران باعث ارجحیت تولید این قطعات در منطقه شده که با مهیا شدن این بسترها می‌توان رقابتی‌تر عمل کرد. وی در ادامه به امتیازات صنعت خودروی داخلی اشاره کرد و گفت: مواد اولیه ارزان و منابع طبیعی نظیر معادن فلزات چه در صنایع پتروشیمی و چه در زیرمجموعه‌های آن، نخستین امتیاز تولیدکنندگان ایرانی به‌شمار می‌رود. در حال حاضر نسبت به کشورهایی چون ترکیه و چین انرژی ارزانی در اختیار داریم، ضمن آنکه نیروی انسانی تحصیلکرده و پرانگیزه در کشور نیز از دیگر عوامل موفقیت به شمار می‌روند.
نایب‌رییس انجمن تخصصی صنایع همگن
نیرو محرکه و قطعه‌سازی ادامه داد: امروز فارغ‌التحصیلان صنعتی قوی در اختیار داریم که افراد نخبه‌ای هستند و توان بالایی در تحقیق و پژوهش دارند. بنابراین در صورت استفاده درست از این ظرفیت نیروی انسانی، به‌طور یقین ایران می‌تواند به قطبی برای تولید قطعه با کیفیت و قیمت تمام شده ارزان که قابل رقابت با بازارهای بین‌المللی باشد، تبدیل شود. وی درباره ظرفیت منطقه خاورمیانه نیز اظهار کرد: بازار هدف 400میلیون نفری منطقه که تمایل به دادوستد با ایران دارد نیز در اختیار کشور است. به شرطی که نیازهای کیفی آنها را پاسخگو بوده و بازاریابی و ترویج برنامه‌ریزی شده‌ای داشته باشیم که این روند مستلزم فعالیت مستمر اتاق‌های بازرگانی و انجمن‌ها برای معرفی محصولات داخلی است.
تدوین برنامه و تعیین هدف
در همین حال رییس انجمن قطعه‌سازان کشور نیز گفت: این امر نیاز به بسترسازی به معنی برنامه‌ریزی صحیح و تدوین هدف در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی دارد. تولید روز و داشتن بازار یعنی نگاه به تولیدی که بازار داخل و خارج هر دو تمایل به استفاده از آن محصول را داشته باشند. اگر قرار باشد تنها برای بازار داخل تولید کنیم، به‌طور قطع از بازارهای دنیا عقب خواهیم ماند. بنابراین باید کیفیت محصولات در سطحی باشد که بازار خارج را برای فروش جذب کند. محمدباقر رجال ادامه داد: تدوین برنامه‌ای کارآمد در صنعت خودروسازی کشور، رضایت همگان را دربر خواهد داشت و مشکلات امروز را برطرف می‌کند اما لازم است در ابتدا بازار را پیدا کنیم و سپس به تولید انبوه بپردازیم و در این راستا به این نکته نیز توجه داشته باشیم که یافتن مشتری، نیاز به کیفیت دارد اما برای داشتن کیفیت شرطی وجود ندارد و این اصل است که محصول را چه در بحث قطعه‌سازی و چه در خودروسازی رقابت‌پذیر می‌کند.
برجام و جذب مشارکت‌های بین‌المللی
در ادامه دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی نیز در ضمن اشاره به ظرفیت کشور برای تغذیه بازار خارج گفت: مسئله برجام هنوز به سرانجام خود نرسیده و تحریم‌ها به‌صورت عملی حذف نشده است، در این شرایط هنوز ارتباطات بین‌المللی و اخذ مشارکت‌های بین‌المللی به لحاظ قانونی امکان‌پذیر نیست. بنابراین در صورت فراهم شدن این بستر، در آینده‌ای نزدیک باید شاهد رشد سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال دانش فنی و حضور خودروسازان بین‌المللی در عرصه صنعت خودروی ایران باشیم که به همان تناسب، قطعه‌سازان و زنجیره تامین آنها نیز با قطعه‌سازان داخلی به توسعه مشارکت‌ها و گسترش همکاری خواهند پرداخت. در این شرایط به طور قطع سطح کیفی و فناوری قطعه‌سازی و خودروسازی در سطح بین‌المللی، در تراز نخست جهانی قرار می‌گیرد. آرش محبی‌نژاد نیز هم‌عقیده با دیگر کارشناسان این امر گفت: صنعت قطعه‌سازی به‌دلیل وجود منابع انسانی ارزان‌قیمت و تحصیلکرده در داخل و قدمت صنعت خودروسازی، در دسترس بودن مواد اولیه به نسبت ارزان‌تر از کشورهای دیگر و حامل‌های انرژی زیاد و منابع متنوع زیرزمینی، قابلیت بالایی دارد. کشور ما دارای یک درصد جمعیت دنیاست اما حدود 10درصد منابع طبیعی و زیرزمینی دنیا را در اختیار دارد که این روند، امتیازی نسبی در تولید است که به دنبال آن می‌توان شاهد شکوفایی چشمگیر در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی باشیم. وی با اشاره به تجربه کشورهای همسایه و موفقیت امروز آنها افزود: صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی ترکیه در حد ایران نیست. این کشور تنها در فرصتی که به‌دلیل تحریم‌ها و محرومیت‌های بین‌المللی به ایران تحمیل شد، توانست از فرصت استفاده کند، بنابراین تنها به لحاظ فناوری و جذب مشارکت‌های خارجی قابلیت رقابت با ایران را خواهد داشت. محبی‌نژاد به رقابت دنیای امروز در امر خودروسازی اشاره و بیان کرد: در دنیای امروز با رقابت‌های بسیار خودروسازان و قطعه‌سازان روبه‌رو هستیم که حتی ترکیه نیز می‌تواند از ظرفیت‌های ایران در جهت توسعه و ارتقای صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی خود استفاده کند. همچنین در کنار ایران نیز نقش مکملی داشته باشد تا به این ترتیب ایران در خاورمیانه به قطب بین‌المللی در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی تبدیل شود. براساس این گزارش، ظرفیت کشور در امر صنعت قطعه‌سازی به لحاظ در اختیار داشتن مواد اولیه و نیروی انسانی ارزان‌قیمت، این قابلیت را دارد تا ضمن جذب مشارکت سرمایه‌های خارجی پس از برجام و به‌دست آوردن بازارهای جهانی به قدرت نخست در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی تبدیل شود.